Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

«Για να διαπαιδαγωγήσουμε σωστά τα παιδιά μας»

Εικόνα πρώτη: Παρασκευή βράδυ στην κεντρική πλατεία της πόλης μας. Αν κάνει το λάθος κανείς και βγει εκείνη τη χρονική στιγμή, θα βρεθεί μπροστά σε ένα εντυπωσιακό θέαμα: Δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες πιτσιρίκια θα «ζουζουνίζουν» γύρω και πάνω στην πλατεία. Παιδιά από τις μικρότερες τάξεις του Δημοτικού ως τις μεγάλες του Γυμνασίου στριφογυρίζουν αμέριμνα, ενώ το κλασσικό σημείο συνάντησής τους είναι η γνωστή αλυσίδα γρήγορου φαγητού «Γούδις». Την ημέρα εκείνη το συγκεκριμένο κατάστημα ίσως να κάνει τζίρο όσο δεν κάνει καμία άλλη μέρα της εβδομάδας. Περπατάς και βλέπεις τα παιδιά να καταβροχθίζουν τα κλαμπ σάντουιτς, τις πλαστικοποιημένες πατάτες, τα χάμπουργκερ και τα υπόλοιπα εν ριπή οφθαλμού. Την ίδια στιγμή κοριτσάκια που είναι δεν είναι μαθήτριες στο Γυμνάσιο, φλερτάρουν με μεγαλύτερα αγόρια που έχουν έρθει εκεί γι’ αυτόν τον σκοπό.
Εικόνα δεύτερη: Σε ένα από τα διάφορα ίντερνετ – καφέ που έχουν φυτρώσει σα μανιτάρια σε ολόκληρη την πόλη και είναι κατάμεστα από παιδιά αυτής της ηλικίας. Μπαίνοντας κάποιος, θα παρατηρήσει το απόλυτο σκοτάδι που βασιλεύει εκεί (πρωί ή βράδυ, αδιάφορο) και τον καπνό από τα τσιγάρα που αναδύεται από το εσωτερικό αυτών των μαγαζιών. Αν ρίξει μάλιστα και μια ματιά στα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά, θα εκπλαγεί: Τερατόμορφοι ή μεταλλαγμένοι ήρωες να παλεύουν με άλλα τέρατα μέσα σε ένα θολό τοπίο που συνήθως σε τίποτα δε θυμίζει τη γη στην οποία ζούμε. Άλλος πλανήτης, άλλοι ήρωες, άλλες συνήθειες…
Εικόνα τρίτη: Ένα παιδί (προσχολικής ηλικίας συνήθως) ζητά κάτι από τους γονείς του. Αυτοί αρνούνται να του το αγοράσουν και αυτό ξεσπάει σε λυγμούς. Όταν βλέπει ότι δεν πρόκειται να του περάσει, αρχίζει να χτυπάει (ναι, να χτυπάει) τους γονείς του για να πετύχει τον σκοπό του. Κι όταν πια δεν πετυχαίνει ούτε και τότε, μπήγει τις φωνές. Οι γονείς εκνευρισμένοι για το γεγονός, αναγκάζονται να αγοράσουν στο σπλάχνο τους ό,τι τους ζήτησε πριν λίγο. Φυσικά δεν πρόκειται να ακούσουν ένα ευχαριστώ από τα χείλη του: ήταν «υποχρέωσή» τους να του το πάρουν!
Εικόνα τέταρτη: Μια αίθουσα σχολείου. Ο καθηγητής προσπαθεί να κάνει μάθημα, ενώ την ίδια στιγμή οι μαθητές από κάτω έχουν αντίθετη γνώμη. Άλλος γυρίζει πίσω και μιλάει στον συμμαθητή του, άλλος πετάει μια σαΐτα, άλλος προτιμά να πετάξει μια κιμωλία στην απέναντι σειρά που είχε φροντίσει να προμηθευτεί από το διάλειμμα. Ο καθηγητής, αφού εξάντλησε όλα τα αποθέματα υπομονής που διέθετε, οδηγεί τον τελευταίο στο γραφείο, όπου ύστερα από συστάσεις του διευθυντή, ο μαθητής αντί να αποβληθεί επιστρέφει στην τάξη νικητής και τροπαιούχος. Την επόμενη μέρα μία νευρική κυρία περιμένει τον άτυχο καθηγητή στο γραφείο του. Είναι η μητέρα του χτεσινού ταραξία. Αντί να ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό της προηγούμενης ημέρας, στριμώχνει με θράσος τον καθηγητή, ζητώντας του ταυτόχρονα και τα ρέστα που «τόλμησε» να προσβάλει τον κανακάρη της μπροστά στους συμμαθητές του. Ταυτόχρονα του επισείει την απειλή ότι εάν επαναληφθεί κάτι παρόμοιο, θα τον μηνύσει και θα τον τρέχει στα δικαστήρια για χρόνια!
Ίσως κάποιοι ανυποψίαστοι να γελούν με τις προηγούμενες εικόνες που περιγράψαμε, αλλά οι περισσότεροι νομίζω ότι κουνούν με αποδοκιμασία το κεφάλι, επειδή μια τουλάχιστον από τις εικόνες αυτές έχει διαδραματιστεί μπροστά τους.
Και δεν είναι μόνο αυτοί. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα, ακόμα και οι ειδικοί, συμφωνούν ως προς τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών ότι θα πρέπει να έχουν μια αίσθηση ελευθερίας, να μην «καταπιέζονται», να μην έχουν πάνω τους τον «βραχνά» των γονιών τους με τα «όχι» και τα «μη».
Έχοντας υπόψη μου τις απόψεις αυτές των ειδικών και μη, θεωρούσα εαυτόν οπισθοδρομικό, αναχρονιστή και συντηρητικό άνθρωπο. Ώσπου, ένα δημοσίευμα στον Guardian του Λονδίνου το οποίο μας έδωσε την ευκαιρία η «Καθημερινή» της περασμένης Κυριακής να το διαβάσουμε αναδημοσιεύοντάς το, με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον δεν είμαι μόνος. Το είχε γράψει κάποια Rebeca Front και είχε τίτλο στην ελληνική μετάφραση: «Το ευεργετικό “όχι”». Το κείμενό της πραγματευόταν ό,τι και το σημερινό μας σημείωμα: την επιστροφή σε μια λιγότερο «φιλελεύθερη» κοινωνία ως προς τις σχέσεις μας με τα παιδιά. Σε μια κοινωνία που μπορεί να δέχεται και την προσωπικότητα, και τις απόψεις των παιδιών, αλλά που δε λέει πάντα «ναι» σε ό,τι αυτά απαιτούν! Είναι χαρακτηριστικό νομίζω το απόσπασμα που αναφέρεται στα παιδιά και τη συνήθειά τους να γκρινιάζουν όταν βρίσκονται σε έναν χώρο που πιθανότατα οι φωνές τους ενοχλούν: «Όταν τα παιδιά μας αρχίζουν να γκρινιάζουν, ενώ τρώμε έξω, τους μιλάμε και τους εξηγούμε με καλό τρόπο, αλλά πέρα από ένα σημείο τα παίρνουμε έξω, μακριά από τους άλλους πελάτες, και τους ζητάμε ευγενικά να το βουλώσουν». Είναι ωμή η γλώσσα της, δημιουργεί αίσθηση ο τρόπος, αλλά θέτει το πρόβλημα στη σωστή του βάση, έστω και με μια μικρή δόση υπερβολής. Η αρθρογράφος υπογραμμίζει και μια πραγματικότητα που μαστίζει τον Αγγλοσαξονικό κόσμο: τις λεγόμενες συμμορίες παιδιών που κλέβουν, που σκοτώνουν. Την εφηβική εγκληματικότητα που ολοένα και αυξάνεται. Εδώ στην Ελλάδα και πολύ περισσότερο στον τόπο μας, το «φρούτο» αυτό του δυτικού πολιτισμού δεν μας έχει ακόμα επισκεφτεί. Θυμάμαι μια φίλη Αγγλίδα, που μας μιλούσε με φυσικότητα για τον δικό της τόπο, το Λονδίνο, και τις συμμορίες αυτές, αναφέροντάς μας μάλιστα και τον φόβο που νιώθουν οι συμπατριώτες της να κυκλοφορούν τα βράδια στους δρόμους!
Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο που παραθέτει η R. Front είναι και έρευνες που αποκάλυψαν πως οι σημερινοί έφηβοι κοιμούνται πολύ λιγότερο απ’ όσο απαιτούν οι σωματικές και διανοητικές ανάγκες τους επειδή τα δωμάτιά τους είναι ασφυκτικά γεμάτα με τεχνολογικούς πειρασμούς. «Γιατί να θέλεις να κοιμηθείς – συνεχίζει το άρθρο – όταν μπορείς να μπεις στο ίντερνετ και να πιάσεις κουβέντα με κάποιον 58χρονο που παριστάνει πως είναι μαθητής στη Δανία;».
Το ίδιο συμβαίνει και με το φαγητό. Γράφει η κειμενογράφος: «Διάβασα προ καιρού στον “Γκάρντιαν” ότι 424.000 μαθητές έπαψαν να τρώνε το φαγητό που προσφέρεται στο συσσίτιο του σχολείου τους από τότε που τα σχολικά γεύματα μαγειρεύονται με πιο υγιεινό τρόπο, κατά τις υποδείξεις του Τζέιμι Όλιβερ. Αυτό σημαίνει ότι ο αντίστοιχος αριθμός γονιών επιτρέπουν στα παιδιά τους να αγοράζουν ετοιματζίδικα φαγητά, πνιγμένα στο λίπος» (η καημένη δεν έχει επισκεφτεί ελληνικό σχολείο, γι’ αυτό της προκαλεί κατάπληξη το γεγονός. Εκεί μπορεί να δει στα κυλικεία να «μοστράρονται» κάθε λογής «απαγορευμένα» υποπροϊόντα, εκτός από αυτά που είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν τα κυλικεία αυτά).
Τα λόγια αυτά δεν είναι γραμμένα από έναν «συντηρητικό» καθηγητάκο της επαρχίας που αδυνατεί να κατανοήσει την «πρόοδο» που επιτυγχάνεται γύρω του και αρνείται να την ακολουθήσει. Είναι λόγια μιας γυναίκας, και μάλιστα Αγγλίδας (ίσως να μην υπάρχει πιο «ελευθεριάζον» έθνος από το Αγγλικό. Μια επίσκεψη εκεί θα μπορέσει να πείσει και τον πιο δύσπιστο για το τι επιτρέπεται στα παιδιά να κάνουν).
Θα ήθελα, αντί επιλόγου, να διαβάσουμε ξανά τα λόγια που χρησιμοποιεί ως κατακλείδα η Rebeca Front: «Δεν μου αρέσει να ακούγομαι σαν συντηρητική δασκάλα, αλλά αν πραγματικά θέλουμε να είμαστε καλοί γονείς, πρέπει να ξαναμάθουμε τη λέξη “όχι”. Βεβαίως μπορεί να είναι “όχι, αγάπη μου”, ή “όχι, λυπάμαι” και πάντα “όχι, γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο”. Πρέπει όμως να είμαστε τολμηροί και αποφασιστικοί. Μπορεί να υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο “μπορώ να πάρω ένα κομπιούτερ στο δωμάτιό μου;” Και το “μπορώ να πάρω ένα πιστόλι;”, αλλά αν δεν επιμείνουμε στην καλή διατροφή, στον επαρκή ύπνο και στην ανθρώπινη συμπεριφορά, αν δεν είμαστε σταθεροί, τότε κι εμείς παραμελούμε τα παιδιά μας, αγάπη μου». Υπάρχει καλύτερο τέλος;

Υ.Γ.: Παρά τις ελπίδες και τις προσδοκίες σύσσωμου του μεσσηνιακού λαού, τελικά ο μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος δεν κατάφερε να εκλεγεί στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Εξελέγη όμως μια φωτεινή προσωπικότητα της Εκκλησίας μας, ο Θηβών Ιερώνυμος, άνθρωπος πράος, εκκλησιαστικός, διαλλακτικός, με λίγα λόγια αυτός που χρειαζόταν η Εκκλησία και ο τόπος. Για όσους γνωρίζουν τους χαρακτήρες των βασικών διεκδικητών, δεν εξέπληξε κανέναν ο εγκάρδιος εναγκαλισμός τους αμέσως μετά την εκλογή, εν μέσω του πιστού λαού. Η στήλη εύχεται ολόψυχα στον νέο Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο μακροημέρευση, δημιουργικότητα και ζήλο για το πλήρωμα του λαού, και ειρήνευση και γαλήνη στο σώμα της Εκκλησίας που το τελευταίο διάστημα τόσο ταλαιπωρήθηκε. Σε μια από τις επόμενες εβδομάδες, θα ασχοληθούμε και με αυτό το θέμα.