ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ...ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ

Λόγος υπέρ…βασιλείας

Έχουν περάσει πάνω από 30 χρόνια από τότε που ο ελληνικός λαός (με μεγάλη είναι γεγονός πλειοψηφία) αποφάσισε να επιλέξει ως πολίτευμα της χώρας αντί της βασιλευόμενης δημοκρατίας, την προεδρευόμενη. Ανεξάρτητα από τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξήχθη το συγκεκριμένο δημοψήφισμα (η χώρα μόλις είχε βγει από μια επώδυνη επταετή δικτατορία, οι Τούρκοι, κατά την προσφιλή τους συνήθεια, είχαν εκμεταλλευτεί το γεγονός της διεθνούς απομόνωσης της χώρας και είχαν εισβάλει στην Κύπρο μας απειλώντας να την καταλάβουν ολόκληρη) ο λαός επέλεξε το πολίτευμα που επιθυμούσε και ο έκπτωτος πλέον μονάρχης Κωνσταντίνος Β΄ με την οικογένειά του παρέμειναν εφεξής στο εξωτερικό.
Σήμερα ουδείς πλέον ασχολείται με αυτό το ζήτημα (θεωρείται ακόμα και από τους ανθρώπους που ψήφισαν υπέρ του πολιτεύματος της βασιλευόμενης δημοκρατίας, λυμένο) και μόνο μερικές φωνές από το παρελθόν ακούγονται πια, χωρίς να τις παίρνει κανείς στα σοβαρά. Φωνές σαν του πρώην πρωθυπουργού Κων/νου Μητσοτάκη που πριν από μερικά χρόνια έκανε δηλώσεις περί «ανφαίρ» (=άδικου) δημοψηφίσματος ή μερικών βουλευτών που υποστηρίζονταν από συμπαγείς ομάδες παλιών οπαδών της βασιλείας και που στο παρελθόν είχαν υποστηρίξει τον θεσμό αυτό και δήλωναν με κάθε ευκαιρία (γάμοι των παιδιών του, θάνατος της μητέρας του κ.ο.κ.) την εκτίμησή τους προς το πρόσωπο του τέως μονάρχη.
Προσωπικά, σέβομαι και τις δύο πλευρές. Ωστόσο θεωρώ – όπως και το σύνολο του λαού – πως το ζήτημα έχει πλέον λυθεί οριστικά και αμετάκλητα. Έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν μπόρεσα να κατανοήσω για ποιόν λόγο πρέπει κάποιος να μας κυβερνά «κληρονομικώ δικαίω» επειδή συμπτωματικά έτυχε να μας κυβερνά και ο πατέρας του, και ο παππούς του, και ο προπάππος του, και πάει λέγοντας. Εξάλλου στη χώρα μας ο θεσμός αυτός δεν είχε τις ρίζες που είχε σε άλλες χώρες που διατηρήθηκε και επιπλέον είναι γεγονός πως μάλλον δημιούργησε περισσότερα προβλήματα απ’ όσα έλυσε (με τις συχνές παρεμβάσεις του θρόνου στην πολιτική και στρατιωτική ζωή της χώρας, με τον ασφυκτικό έλεγχο σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, με την αντιπαλότητα που είχε δημιουργηθεί από τα χρόνια του Εθνικού Διχασμού και είχε χωρίσει τους Έλληνες σε Βασιλόφρονες και Βενιζελικούς, με τις άστοχες εν πολλλοίς ενέργειες του τελευταίου επιγόνου των βασιλέων στη διακυβέρνηση της χώρας).
Ο τίτλος όμως του σημερινού σημειώματός μας, λέει άλλα! Γράφει ότι πρόκειται για «Λόγο υπέρ βασιλείας». Πώς είναι δυνατόν ένα ζήτημα που έχει πλέον τεθεί «στο χρονοντούλαπο της ιστορίας» κατά την προσφιλή έκφραση του μακαρίτη Ανδρέα Παπανδρέου να επανέρχεται έτσι ξαφνικά;
Ο λόγος που επανέφερα το θέμα, είναι περισσότερο συμβολικός: Ενώ κανείς πλέον δε δείχνει να ασχολείται με τη βασιλεία, και μάλιστα θεωρείται «must» η προκαταβολική δήλωση ότι κάποιος είναι σφόδρα πολέμιος του θεσμού της μοναρχίας εν Ελλάδι και του συγκεκριμένου προσώπου (τ. βασιλιά Κων/νου Β΄) για να γίνει δεκτός στους προθαλάμους των πολιτικών κομμάτων και των δημοσιογραφικών οργανισμών (τηλεοράσεις, περιοδικά), εντούτοις ο θεσμός της «κληρονομικής διαδοχής» (κορυφαία έκφραση του οποίου είναι και η μοναρχία) δείχνει βαθιά ριζωμένος στην ελληνική κοινωνία.
Είναι γεγονός ότι σε κάθε έκφανση της κοινωνικής, πολιτικής, επαγγελματικής, πνευματικής, ακόμα και αθλητικής ζωής του τόπου, το κληρονομικό δίκαιο είναι αυτό που κυριαρχεί και έχει βαθύτατες ρίζες μέσα στην κοινωνία μας. Τόσο βαθιές, που να γίνεται αποδεκτό από τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας και μάλιστα πολλές φορές να υποστηρίζεται φανατικά απ’ αυτόν! Έτσι λοιπόν, χωρίς να το φανταζόμαστε καν, είμαστε «βασιλόφρονες» χωρίς να το ξέρουμε!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Δεν υπάρχει – με ελάχιστες εξαιρέσεις που δυστυχώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα – άνθρωπος που να έχει τη δυνατότητα να «βολέψει» τα βλαστάρια του στη θέση που ο ίδιος κατέχει και να μην το κάνει ή έστω να μην το προσπαθεί. Τα παραδείγματα πολλά και εξόχως ενδιαφέροντα. Όσοι δύστυχοι Παναθηναϊκοί βλέπουν το ποδοσφαιρικό τμήμα της ομάδας τους να βολοδέρνει στο πρωτάθλημα, γνωρίζουν ότι η υπόθεση είναι οικογενειακής φύσεως: Η οικογένεια Βαρδινογιάννη αντικατέστησε τον Γιώργο με τον Τζίγγερ θεωρώντας πιθανώς την ομάδα φέουδό της. Το ίδιο βέβαια ισχύει και με την αντίστοιχη ομάδα του Ολυμπιακού: Ο πατήρ Κόκκαλης παρέδωσε τα ινία στον γιο Κόκκαλη με άδηλα ακόμα τα αποτελέσματα!
Το ίδιο ισχύει φυσικά και στον επιχειρηματικό κόσμο: οι πλούσιοι γονείς ονειρεύονται να φτάνουν σε βαθιά γεράματα έχοντας στο πλάι τους τα παιδιά ή τους γαμπρούς τους που θα συνεχίσουν την οικογενειακή παράδοση. Εξάλλου αποτελεί ξεχωριστό καμάρι για πολλούς ανθρώπους η επιγραφή στα καταστήματά τους ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση λειτουργεί από τις αρχές του 1900 ή ότι συνεχίζουν μια παράδοση χρόνων!
Ως εδώ φυσικά, ουδέν το μεμπτόν! Στο κάτω – κάτω της γραφής τόσο στον αθλητισμό, όσο και στον επιχειρηματικό κόσμο, οι ίδιοι άνθρωποι είναι οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεών τους (και μη μου πει κανείς πως το ποδόσφαιρο ή γενικότερα ο αθλητισμός δεν είναι επιχείρηση!) οι ίδιοι θα αποφασίσουν και ποιος θα τους διαδεχτεί!
Υπάρχουν ωστόσο τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας που η παράδοση «κληρονομικώ δικαίω» μιας θέσης, είναι πολλές φορές απαράδεκτη και εκτός ηθικής. Ας πάρουμε την πιο κραυγαλέα περίπτωση: την πολιτική. Εκεί η κατάσταση έχει εδώ και καιρό ξεπεράσει κάθε όριο! Ο θεσμός της βασιλείας μέσω της κληρονομικής διαδοχής είναι κανόνας και όχι πλέον εξαίρεση. Δυο/τρεις οικογένειες – φορείς εξουσίας λυμαίνονται την πολιτική ζωή της χώρας τα τελευταία 50 και πλέον χρόνια. Αν μάλιστα κάποιος άνθρωπος εξαφανιζόταν με κάποιον τρόπο πριν από 30 ή 50 χρόνια και εμφανιζόταν σήμερα, θα συγκλονιζόταν εάν μάθαινε πως τη χώρα κυβερνά ένας Καραμανλής, με αρχηγό της αντιπολίτευσης έναν Παπανδρέου, και με εν δυνάμει αντικαταστάτες τους για τον μεν πρώτο μια Μητσοτάκη για δε τον δεύτερο έναν Βενιζέλο!* Η ανακύκληση της ιστορίας σε όλο της το μεγαλείο! Το ωραίο είναι βέβαια πως αυτό δε συμβαίνει μόνο σε πανελλήνιο επίπεδο, αλλά και σε τοπικό, Μεσσηνιακό: η Νέα Δημοκρατία έχει ήδη την αντίστοιχη περίπτωσή της (βλ. πατήρ Καλαντζάκος – θυγάτηρ Καλαντζάκου), ενώ το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ετοιμάζεται να την αποκτήσει (βλ. πατήρ Γιαννακόπουλος – θυγάτηρ Γιαννακοπούλου)!
Και αν αυτό αποτελεί σημείο προβληματισμού για την πολιτική κατάσταση στη χώρα, υπάρχει ένας άλλος ακόμα τομέας που αποτελεί πραγματικό όνειδος: ο τομέας της εκπαίδευσης, και μάλιστα της Ανώτατης. Εκεί πλέον, μόνο εάν το παιδί ενός καθηγητή πανεπιστημίου δεν επιθυμεί να καταλάβει την έδρα του μπαμπά ή της μαμάς δεν την καταλαμβάνει. Είναι δε τόσο τραγελαφική η κατάσταση, που από προσωπική εμπειρία γνωρίζω περιπτώσεις που ορισμένοι καθηγητές προσπάθησαν (με επιτυχία δυστυχώς) να παρεμποδίζουν με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο αριστούχους φοιτητές/τριες από το να ασχοληθούν με την απόκτηση μεταπτυχιακών τίτλων, από φόβο μήπως εξελιχθούν καλύτερα από τα δικά τους παιδιά και τους «φάνε» τη θεσούλα! Αν προσθέσουμε και τις γελοίες (μήπως και αξιόποινες;) συναλλαγές μεταξύ των καθηγητών πανεπιστημίων όπου οι μεν δέχονται να υποστηρίξουν τους συγγενείς των δε, αρκεί στη συνέχεια οι πρώτοι να ταχθούν στο πλευρό των δεύτερων όταν έρθει και η δική τους ώρα, τότε το σκηνικό γίνεται πλέον εφιαλτικό.
Ας μη μιλάμε επομένως για τον έρημο τον τέως βασιλιά, κι ας μην τον κατηγορούμε όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε επιτιθέμενοι λάβροι εναντίον του με το αιτιολογικό ότι δε θέλουμε ένας άνθρωπος να μας εξουσιάζει μόνο και μόνο επειδή έτυχε να κάνει το ίδιο ο πατέρας ή παππούς του. Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα τα πράγματα με τον εαυτό μας, και ας δούμε πως και εμείς τις περισσότερες φορές αποδεικνυόμαστε «βασιλικότεροι του βασιλέως» στην πράξη, όσο και αν το γεγονός μας βρίσκει αντίθετους στη θεωρία! Γιατί αν γινόταν σήμερα ένα δημοψήφισμα για το αν επιθυμούμε ο καθένας να καταλαμβάνει «κληρονομικώ δικαίω» μια θέση, τότε τα αποτελέσματα θα ήταν εντυπωσιακά διαφορετικότερα απ’ αυτά του ’74. Αμφιβάλλει κανείς;

(* Ο Βενιζέλος εξ όσων έχω πληροφορηθεί από τον Τύπο, δε λεγόταν πάντοτε έτσι. Το πραγματικό του όνομα ήταν το «ευηχότατο» Τούρκογλου! Έλα όμως που ο ίδιος επιθυμούσε προφανώς να σταδιοδρομήσει στον χώρο της πολιτικής! Έτσι προτίμησε το ιστορικό όνομα Βενιζέλος που παραπέμπει στον γνωστό Κρητικό πολιτικό, από το παντελώς ανεπιθύμητο Τούρκογλου).