Δεν έχουν κοπάσει ακόμα οι θριαμβολογίες του συνόλου των Μέσων Ενημέρωσης στην Ελλάδα και παγκοσμίως που επιχαίρουν για την εκλογή Ομπάμα. Είναι πράγματι εντυπωσιακό το γεγονός ότι 150 περίπου χρόνια μετά τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο στις Η.Π.Α. εκλέχτηκε ως Πρόεδρος της χώρας ένας μαύρος υποψήφιος, και μάλιστα με τόσο μεγάλη συμμετοχή του λαού και τόσο σημαντική διαφορά (364 εκλέκτορες έναντι 162 του αντιπάλου του Μακ Κέιν)!
Η χώρα μας, αν και έντονα αντιαμερικανική, χαιρέτησε με ενθουσιασμό αυτή την εκλογή, με την ελπίδα ότι κάτι επιτέλους θα αλλάξει στη στυγνή πολιτική αυτής της μεγάλης χώρας, που, όσο και να μη μας ενθουσιάζει το γεγονός, αποτελεί τη μόνη υπερδύναμη προς το παρόν.
Συγχαρητήριες επιστολές
Και, επειδή «χέρι που δεν μπορείς να το δαγκώσεις, το φιλάς», οι περισσότεροι ηγέτες του κόσμου έστειλαν επιστολές με διθυραμβικά σχόλια για να εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους για την εκλογή του συγκεκριμένου ανθρώπου. Ανάμεσα σ’ αυτές, ο Πρόεδρος Κ. Παπούλιας («Θέλω να σας συγχαρώ θερμότατα για την εκλογική σας νίκη που φέρνει ήδη μια φρέσκια αύρα…Η μεγάλη ομογένειά μας στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει εκτιμήσει τις θέσεις σας σε θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος και ελπίζω ότι επί της προεδρίας σας οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα ενισχυθούν και θα ακμάσουν ακόμα περισσότερο») και ο Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής («Θα ήθελα να σας εκφράσω τα πιο θερμά συγχαρητήριά μου για την εκλογική σας νίκη-ορόσημο…Οι Ελληνοαμερικανοί έχουν συνεισφέρει και συνεχίζουν να συνεισφέρουν σημαντικά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκτιμώ τις ξεκάθαρες και σταθερές θέσεις που έχετε υιοθετήσει πάνω σε θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. Προσβλέπουμε σε μια στενή συνεργασία κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής σας, ώστε τα θέματα αυτά να επιλυθούν, καθώς και στην προώθηση και εμβάθυνση των σχέσεών μας σε όλα τα επίπεδα. Ευελπιστώ σε μια συνάντηση μαζί σας στο προσεχές μέλλον»). Παρόμοιες επιστολές απέστειλαν και ο Πρόεδρος της Βουλής, καθώς και οι αρχηγοί των κομμάτων «πλην Λακεδαιμονίων» (βλ. Κ.Κ.Ε.).
Στις επιστολές αυτές αλλά και στα περισσότερα δημοσιεύματα του Τύπου, μπορεί να διακρίνει κανείς εκτός από τον ενθουσιασμό και την ανακούφιση του κόσμου από την περίοδο της διακυβέρνησης Μπους, ένα ακόμα στοιχείο, που χαρακτηρίζει την εξωτερική πολιτική στην Ελλάδα: την αγωνία για το πώς θα χειριστεί ο νέος Πρόεδρος τα ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα.
Ελληνική υποτέλεια
Λυπάμαι που το γράφω, αλλά η ελληνική πολιτική ελίτ δείχνει να κατατρύχεται από έντονα σύνδρομα επαρχιωτισμού και δουλοπρέπειας προς τους εκάστοτε ισχυρούς. Έχουν περάσει περίπου 180 χρόνια από τότε που η Ελλάδα συγκροτήθηκε ως κράτος το 1830, και η πολιτική της υποτέλειας και του σκυμμένου κεφαλιού «δίκην ραγιά» έχει πλέον εγκατασταθεί στο DΝΑ μας. Αντί δηλαδή να μελετήσουμε με ψυχραιμία και νηφαλιότητα τη νέα κατάσταση και να προσπαθήσουμε να βρούμε τις απαραίτητες προσβάσεις εκεί που πρέπει, ακολουθούμε μια πολιτική δέσμια των συναισθηματισμών που θα έπρεπε να έχουμε από καιρό αποβάλει σε παρόμοια ζητήματα.
Θα υπάρξουν αλλαγές;
Πολλοί δηλαδή έχουν την εντύπωση ότι ο Ομπάμα, επειδή στο παρελθόν είχε ψηφίσει υπέρ των ελληνικών θέσεων ορισμένες φορές (μπορεί και για ψηφοθηρικούς λόγους, αφού, ας μην το ξεχνάμε, η ελληνοαμερικανική κοινότητα στις Η.Π.Α. είναι ιδιαίτερα ανθηρή) και επειδή ο αντιπρόεδρός του Τζο Μπάιντεν έχει θερμές σχέσεις με το εκεί ελληνικό στοιχείο (σε κάθε ψηφοφορία στο Κογκρέσο ελληνικού ενδιαφέροντος υποστήριζε τις δικές μας θέσεις), η πολιτική που θα ακολουθήσουν εφ’ εξής οι Η.Π.Α. σε ό,τι μας αφορά, θα αλλάξει άρδην.
Όσοι πιστεύουν κάτι τέτοιο, «πλανώνται πλάνην οικτράν». Υπολογίζουν με βάση την πολιτική όπως ασκείται στη δική μας χώρα και όχι στην πολιτική που ασκεί μια υπερδύναμη του μεγέθους αυτού. Αγνοούν δηλαδή πως ο βασικός κορμός της εξωτερικής πολιτικής ενός σοβαρού κράτους, δεν γνωρίζει αλλαγές ανάλογα με το ποιος είναι ο ένοικος του Προεδρικού του μεγάρου («Λευκός Οίκος»). Οπωσδήποτε μικροαλλαγές υπάρχει περίπτωση να συμβούν. Αλλά ριζική αναδιάρθρωση της αμερικανικής πολιτικής στο Κυπριακό, το Μακεδονικό, τα ελληνοτουρκικά, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τις διμερείς σχέσεις, δεν θα πρέπει να αναμένονται. Προσωπικά αναμένω ως επί το πλείστον λεκτικές αναφορές στο μεγαλείο της ελληνικής αρχαιότητας, στην πλούσια παράδοση της χώρας κ.λπ. εύηχα καλοπιάσματα, που ηχούν ευχάριστα στα ελληνικά αυτιά χωρίς να κοστίζουν τίποτα. Ας μην αυταπατώμεθα: κάθε χώρα χαράζει τα ζητήματα που την αφορούν με βάση τα κέρδη που θα έχει από την όποια κίνησή της. Το ίδιο και η κατ’ εξοχήν χώρα που έχει θεοποιήσει το συμφέρον!
Νομίζω όμως ότι φρόνιμο θα ήταν να μελετήσουμε τι θα μπορούσαμε να περιμένουμε από τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε πλέον στον «Λευκό Οίκο».
Κυπριακό
Η πρώτη «πληγή» που «ματώνει» τον εθνικό κορμό, είναι το Κυπριακό. Τον τελευταίο καιρό έχει ανοίξει ένα είδος διαλόγου μεταξύ Χριστόφια – Ταλάτ, στον οποίο οι δύο πλευρές συζητούν μεταξύ τους για λύση, χωρίς – απ’ ότι φαίνεται, να επιδιώκουν, τουλάχιστον οι Τούρκοι – να έχει σύντομα αποτελέσματα. Παρά την παροιμιώδη υποχωρητικότητα Χριστόφια, η τουρκική πλευρά δεν δείχνει να είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω σε τίποτα, επιβεβαιώνοντας την άποψη πως ο χωρισμός του νησιού σε δύο κράτη είναι πλέον αναπόφευκτος! Το ευχάριστο της εκλογής Ομπάμα, είναι ότι μαζί με την απερχόμενη εξουσία Μπούς απέρχονται και ορισμένες ιδέες που μόνο ζημιά μπορούσαν να κάνουν στην εθνική υπόθεση της Κύπρου. Μιλάω για το σχέδιο Ανάν, που μόνο εάν είχαμε τάσεις αυτοκτονίας θα μπορούσαμε να δεχτούμε! Το ζήτημα εδώ είναι κατά πόσο οι Η.Π.Α. είναι διατεθειμένες να πιέσουν (και πόσο;) την Τουρκία να διαπραγματευτεί μια λύση πραγματικά βιώσιμη, μια λύση δίκαιη και διαρκή για την Κύπρο, πράγμα για το οποίο ειλικρινά αμφιβάλω.
Μακεδονικό
Ως προς το Μακεδονικό, τα πράγματα είναι πιο ενθαρρυντικά. Η απερχόμενη πολιτική ηγεσία Μπους, είχε – δυστυχώς για μας – επενδύσει πολιτικά στην προσέγγιση των Σκοπίων με σκοπό να το καταστήσουν αμερικανικό προτεκτοράτο στην περιοχή. Ας μην ξεχνάμε πως μια από τις πρώτες αποφάσεις του απερχόμενου Προέδρου, ήταν η αναγνώριση του κράτους αυτού ως…Μακεδονία! Η πολιτική που σκοπεύει να ακολουθήσει ο Ομπάμα, πρόκειται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να είναι σαφώς πιο διακριτική. Δεν πρόκειται να πιέσει την ελληνική πλευρά να δεχτεί ένα σχέδιο που θα την καθιστά «μπαίγνιο των εθνών», αλλά το ζήτημα είναι εάν θα αποφασίσει να πιέσει αποτελεσματικά τα Σκόπια να δεχτούν έναν λογικό και αντικειμενικό συμβιβασμό. Τα πάντα στο σημείο αυτό θα κριθούν νομίζω, από τους σχεδιασμούς που θα ακολουθήσει η νέα κατάσταση ως προς τα Βαλκάνια γενικότερα και ως προς τη Ρωσία ειδικότερα. Οι τελευταίες πληροφορίες λένε ότι αναμένεται να συνεχιστεί η σκληρή πολιτική Μπους έναντι της Ρωσίας. Αυτό σημαίνει ότι θα διαρκέσει η απομόνωση της Σερβίας όσο είναι αυτή προσκολλημένη στη ρωσική σφαίρα επιρροής, θα ενταθούν οι πιέσεις για διεθνή αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου, και, επομένως, σε αυτόν τον στρατηγικό σχεδιασμό τα Σκόπια αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και άρα να αναβαθμίσουν τη θέση τους. Αν η ελληνική κοινότητα των Η.Π.Α. αποδειχτεί αποτελεσματική στον τομέα αυτόν, τότε ίσως η κατάσταση να διαφοροποιηθεί κατά τι.
Ελληνοτουρκικά
Ως προς τις ελληνοτουρκικές διαφορές, είμαι πεπεισμένος πως η πολιτική Ομπάμα δεν πρόκειται να διαφοροποιηθεί σε τίποτα από αυτήν του Μπους. Σε αυτό συνηγορούν και οι γενικότερες στρατηγικές που έχει δεσμευτεί να ακολουθήσει σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες καθιστούν την Τουρκία γεωπολιτικής σημασίας σταυροδρόμι που σίγουρα δεν θα ήθελε να έχει απέναντί του, όπως κάποιες στιγμές ο Μπους. Επόμενο είναι να επιθυμεί να μην τους κακοκαρδίσει ούτε με πρωτοβουλίες στα ελληνοτουρκικά, ούτε στο Κυπριακό, ούτε καν σε ζητήματα ήσσονος σημασίας για το τουρκικό κατεστημένο όπως αυτά του Πατριαρχείου…
Η ιστορία μάς έχει διδάξει πως τις περισσότερες φορές οι προεκλογικές υποσχέσεις δεν έχουν καμμία σχέση με τις μετεκλογικές πράξεις στις Η.Π.Α. Πέραν της ψηφοθηρίας, είναι γεγονός πως άμα τη εκλογή νέου Προέδρου στήνεται ένα καλοκουρδισμένο επιτελείο της πραγματικής εξουσίας, που «εξηγεί» στον νέο κάτοικο του «Λευκού Οίκου» τα πρέπει και τα μη της εξωτερικής πολιτικής. Έτσι οι υποτιθέμενες θετικές απόψεις για τα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, μετατρέπονται σε τήρηση αποστάσεων από τους «εμπλεκομένους» στην καλύτερη περίπτωση και σε «υπόγεια» ή και έκδηλη υποστήριξη της άλλης πλευράς στη χειρότερη!
Μικρό καλάθι…
Γι’ αυτό και τις προσδοκίες μας οφείλουμε να τις κρατήσουμε χαμηλά. Εάν ο άνθρωπος αυτός αποδειχθεί πραγματικά αυτό που «πουλάει» προς τα έξω, τότε έχουμε ελπίδες να αισιοδοξούμε. Ως τότε όμως, το καλάθι μας θα πρέπει να είναι μικρό…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου