ΜΙΑ «ΑΛΛΗ» ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Το τελευταίο διάστημα γίναμε ξανά «στο ίδιο έργο θεατές»∙ Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν την Ελλάδα πριν δυο χρόνια, μια νέα οικολογική καταστροφή ήρθε για να μας υπενθυμίσει λάθη και παραλήψεις χρόνων που δεν λέμε να αφήσουμε στο παρελθόν.
Πανέμορφα δάση αλλά και εκτάσεις χαμηλής βλάστησης έγιναν και πάλι παρανάλωμα του πυρός και μάλιστα σε μια περιοχή που έχει πραγματική ανάγκη από πνεύμονες πρασίνου για να μπορέσει να αναπνεύσει…
Διάβασα και άκουσα πάρα πολλές αναλύσεις ειδικών για το τι φταίει και συμβαίνουν όλ’ αυτά, για το ποιες ενέργειες οφείλει το κράτος να κάνει για να περισωθούν όσα έχουν απομείνει, μεθόδους καταστολής αλλά και πρόληψης των πυρκαγιών.
Επειδή δεν ανήκω στους επαΐοντες, ούτε θεωρώ τον εαυτό μου ειδήμονα επί παντός του επιστητού, θα ήθελα να δώσω μια διαφορετική διάσταση στο ζήτημα, πιο πνευματική. Γιατί πιστεύω ακράδαντα πως το πρόβλημα αυτό, όπως και τα περισσότερα από τα προβλήματα που μας απασχολούν εν γένει, έχουν προέλευση πνευματική, πηγάζουν από τον εσωτερικό κόσμο που εμείς εξωτερικεύουμε με λάθος τρόπο…
Το κύριο πρόβλημα που θα ’πρεπε να μας απασχολεί, δεν είναι το ποιοι είναι αυτοί που κατά καιρούς καταστρέφουν τη φύση (τις πιο πολλές φορές η εμπειρία έχει δείξει ότι κυρίως είναι από οικοπεδοφάγοι και βοσκοί, έως εκδικητικοί τύποι και ψυχασθενείς) αλλά το γιατί το κάνουν αυτό. Αναζητήσαμε ποτέ τα αίτια που οδηγούν όλους αυτούς τους απίθανους τύπους στο να καταστρέφουν ό,τι όμορφο υπάρχει γύρω μας; Το ερώτημα αυτό δεν είναι ούτε φιλοσοφικό, ούτε θεωρητικό∙ Έχει μεγάλη σημασία και ιδιαίτερη πρακτικότητα, αφού αποτελεί κατά τη γνώμη μου τη ρίζα του προβλήματος.
Αυτή τη στροφή προς μια πνευματική αντιμετώπιση του γενικότερου οικολογικού προβλήματος επισημαίνει σε παλαιότερο μήνυμά του και ο γνωστός για τις οικολογικές του ανησυχίες Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος γράφει μεταξύ άλλων: «Ατυχώς εις τας ημέρας μας ο άνθρωπος, υπό την επίδρασιν ενός άκρου ορθολογισμού και ευδαιμονισμού, έχει χάσει την αίσθησιν της ιερότητας της δημιουργίας και ενεργεί ως αυθαίρετος εξουσιαστής και βάναυσος καταπατητής της. Αντί του ευχαριστιακού και ασκητικού πνεύματος, με το οποίον εγαλούχησεν η Ορθόδοξος Εκκλησία τα τέκνα της επί αιώνας, παρατηρείται σήμερον ένας βιασμός της φύσεως προς ικανοποίησιν όχι βασικών του ανθρώπου αναγκών, αλλά μιας ατελευτήτου και διαρκώς αυξανομένης σειράς ορέξεων και επιθυμιών, τας οποίας ενθαρρύνει η επικρατούσα φιλοσοφία της καταναλωτικής κοινωνίας».
Μέσα σε λίγες γραμμές, ξεδιπλώνεται η πνευματική διάσταση του προβλήματος αυτού και οι λύσεις που έχουν τη δύναμη να μας απαγκιστρώσουν από την αρνητική του επίδραση.
Δεν φταίνε λοιπόν οι οικοπεδοφάγοι για το κακό που μας συμβαίνει, φταίει πρωτίστως η παιδεία που έχουμε λάβει και που δεν μας επιτρέπει να δούμε πέρα από τον στενό, εγωιστικό μας κόσμο, που περιλαμβάνει πέραν του εαυτούλη μας, την οικογένειά μας, ίσως και τον στενό κύκλο των γνωστών και των συγγενών μας, τίποτα περισσότερο. Δεν μας απασχολεί εάν ο διπλανός μας πεινάει, εάν διψάει, εάν έχει ανάγκη από κάτι, αρκεί να έχουμε εμείς ό,τι επιθυμήσουμε, αρκεί να μπορέσουμε να κορέσουμε τον αχαλίνωτο πια καταναλωτισμό μας. Τα θέλουμε όλα και τα θέλουμε τώρα, χωρίς να μας απασχολεί το κόστος που θα υπάρξει για τους άλλους. Θέλουμε εκτός από το σπίτι που μένουμε κι ένα εξοχικό στο δάσος, όχι για να αναπαυόμαστε τις ώρες ή τις μέρες που νιώθουμε την πόλη να μας πνίγει, αλλά για να επιδεικνύουμε τον πλεονάζοντα πλούτο μας στους γνωστούς και τους συγγενείς μας μια, το πολύ δύο φορές τον χρόνο. Για να το αποκτήσουμε δεν διστάζουμε να συμμαχήσουμε και με τον «διάβολο» ακόμα: είτε αυτός λέγεται καταπατητής του δάσους, είτε λέγεται οικοπεδοφάγος…Κι αυτή η μανία μας, προφανώς, δεν περιορίζεται εκεί∙ εκτείνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της δραστηριότητάς μας: στον επαγγελματικό μας χώρο, στα «χόμπι», στη διασκέδασή μας…
Αν δεν βρει ο σημερινός άνθρωπος δηλαδή σύντομα μια ισορροπία ανάμεσα στα θέλω του και στην πραγματικότητα, τότε πολύ φοβάμαι ότι θα ξυπνήσει μια μέρα και θα βρεθεί ενώπιος ενωπίω με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα που θα ξεπερνά κατά πολύ τη φαντασία του. Κι αυτή η πραγματικότητα δεν θα περιλαμβάνει μόνο κατολισθήσεις, πλημμύρες και τα γνωστά επακόλουθα μιας πυρκαγιάς. Θα ερημοποιήσει τον τόπο μας, θα μας κάνει να πούμε «το νερό νεράκι», θα μας διώξει από την ίδια την πατρίδα μας! Και τότε θα σταθούμε όπως οι εξόριστοι Εβραίοι «Επί των ποταμών Βαβυλώνος…» να κλαίμε και να θυμόμαστε τον τόπο που χάσαμε…
Μάριος Αθανασόπουλος
Ιστορικός – Φιλόλογος
Το τελευταίο διάστημα γίναμε ξανά «στο ίδιο έργο θεατές»∙ Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν την Ελλάδα πριν δυο χρόνια, μια νέα οικολογική καταστροφή ήρθε για να μας υπενθυμίσει λάθη και παραλήψεις χρόνων που δεν λέμε να αφήσουμε στο παρελθόν.
Πανέμορφα δάση αλλά και εκτάσεις χαμηλής βλάστησης έγιναν και πάλι παρανάλωμα του πυρός και μάλιστα σε μια περιοχή που έχει πραγματική ανάγκη από πνεύμονες πρασίνου για να μπορέσει να αναπνεύσει…
Διάβασα και άκουσα πάρα πολλές αναλύσεις ειδικών για το τι φταίει και συμβαίνουν όλ’ αυτά, για το ποιες ενέργειες οφείλει το κράτος να κάνει για να περισωθούν όσα έχουν απομείνει, μεθόδους καταστολής αλλά και πρόληψης των πυρκαγιών.
Επειδή δεν ανήκω στους επαΐοντες, ούτε θεωρώ τον εαυτό μου ειδήμονα επί παντός του επιστητού, θα ήθελα να δώσω μια διαφορετική διάσταση στο ζήτημα, πιο πνευματική. Γιατί πιστεύω ακράδαντα πως το πρόβλημα αυτό, όπως και τα περισσότερα από τα προβλήματα που μας απασχολούν εν γένει, έχουν προέλευση πνευματική, πηγάζουν από τον εσωτερικό κόσμο που εμείς εξωτερικεύουμε με λάθος τρόπο…
Το κύριο πρόβλημα που θα ’πρεπε να μας απασχολεί, δεν είναι το ποιοι είναι αυτοί που κατά καιρούς καταστρέφουν τη φύση (τις πιο πολλές φορές η εμπειρία έχει δείξει ότι κυρίως είναι από οικοπεδοφάγοι και βοσκοί, έως εκδικητικοί τύποι και ψυχασθενείς) αλλά το γιατί το κάνουν αυτό. Αναζητήσαμε ποτέ τα αίτια που οδηγούν όλους αυτούς τους απίθανους τύπους στο να καταστρέφουν ό,τι όμορφο υπάρχει γύρω μας; Το ερώτημα αυτό δεν είναι ούτε φιλοσοφικό, ούτε θεωρητικό∙ Έχει μεγάλη σημασία και ιδιαίτερη πρακτικότητα, αφού αποτελεί κατά τη γνώμη μου τη ρίζα του προβλήματος.
Αυτή τη στροφή προς μια πνευματική αντιμετώπιση του γενικότερου οικολογικού προβλήματος επισημαίνει σε παλαιότερο μήνυμά του και ο γνωστός για τις οικολογικές του ανησυχίες Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος γράφει μεταξύ άλλων: «Ατυχώς εις τας ημέρας μας ο άνθρωπος, υπό την επίδρασιν ενός άκρου ορθολογισμού και ευδαιμονισμού, έχει χάσει την αίσθησιν της ιερότητας της δημιουργίας και ενεργεί ως αυθαίρετος εξουσιαστής και βάναυσος καταπατητής της. Αντί του ευχαριστιακού και ασκητικού πνεύματος, με το οποίον εγαλούχησεν η Ορθόδοξος Εκκλησία τα τέκνα της επί αιώνας, παρατηρείται σήμερον ένας βιασμός της φύσεως προς ικανοποίησιν όχι βασικών του ανθρώπου αναγκών, αλλά μιας ατελευτήτου και διαρκώς αυξανομένης σειράς ορέξεων και επιθυμιών, τας οποίας ενθαρρύνει η επικρατούσα φιλοσοφία της καταναλωτικής κοινωνίας».
Μέσα σε λίγες γραμμές, ξεδιπλώνεται η πνευματική διάσταση του προβλήματος αυτού και οι λύσεις που έχουν τη δύναμη να μας απαγκιστρώσουν από την αρνητική του επίδραση.
Δεν φταίνε λοιπόν οι οικοπεδοφάγοι για το κακό που μας συμβαίνει, φταίει πρωτίστως η παιδεία που έχουμε λάβει και που δεν μας επιτρέπει να δούμε πέρα από τον στενό, εγωιστικό μας κόσμο, που περιλαμβάνει πέραν του εαυτούλη μας, την οικογένειά μας, ίσως και τον στενό κύκλο των γνωστών και των συγγενών μας, τίποτα περισσότερο. Δεν μας απασχολεί εάν ο διπλανός μας πεινάει, εάν διψάει, εάν έχει ανάγκη από κάτι, αρκεί να έχουμε εμείς ό,τι επιθυμήσουμε, αρκεί να μπορέσουμε να κορέσουμε τον αχαλίνωτο πια καταναλωτισμό μας. Τα θέλουμε όλα και τα θέλουμε τώρα, χωρίς να μας απασχολεί το κόστος που θα υπάρξει για τους άλλους. Θέλουμε εκτός από το σπίτι που μένουμε κι ένα εξοχικό στο δάσος, όχι για να αναπαυόμαστε τις ώρες ή τις μέρες που νιώθουμε την πόλη να μας πνίγει, αλλά για να επιδεικνύουμε τον πλεονάζοντα πλούτο μας στους γνωστούς και τους συγγενείς μας μια, το πολύ δύο φορές τον χρόνο. Για να το αποκτήσουμε δεν διστάζουμε να συμμαχήσουμε και με τον «διάβολο» ακόμα: είτε αυτός λέγεται καταπατητής του δάσους, είτε λέγεται οικοπεδοφάγος…Κι αυτή η μανία μας, προφανώς, δεν περιορίζεται εκεί∙ εκτείνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της δραστηριότητάς μας: στον επαγγελματικό μας χώρο, στα «χόμπι», στη διασκέδασή μας…
Αν δεν βρει ο σημερινός άνθρωπος δηλαδή σύντομα μια ισορροπία ανάμεσα στα θέλω του και στην πραγματικότητα, τότε πολύ φοβάμαι ότι θα ξυπνήσει μια μέρα και θα βρεθεί ενώπιος ενωπίω με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα που θα ξεπερνά κατά πολύ τη φαντασία του. Κι αυτή η πραγματικότητα δεν θα περιλαμβάνει μόνο κατολισθήσεις, πλημμύρες και τα γνωστά επακόλουθα μιας πυρκαγιάς. Θα ερημοποιήσει τον τόπο μας, θα μας κάνει να πούμε «το νερό νεράκι», θα μας διώξει από την ίδια την πατρίδα μας! Και τότε θα σταθούμε όπως οι εξόριστοι Εβραίοι «Επί των ποταμών Βαβυλώνος…» να κλαίμε και να θυμόμαστε τον τόπο που χάσαμε…
Μάριος Αθανασόπουλος
Ιστορικός – Φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου