Νέοι τόποι συνάντησης, της Mαριάννας Tζιαντζή, εφημ. Καθημερινή, 7/1/2012

Kάποτε η Ομόνοια ήταν ο πιο συνηθισμένος τόπος συνάντησης για γηγενείς και επαρχιώτες, για αδειούχους στρατιώτες και υποψήφιους μετανάστες. Εκατομμύρια ραντεβού έχουν δοθεί στο πεζοδρόμιο, έξω από το φαρμακείο του Μπακάκου, το Ηοndos Center, τον φούρνο του Κατσέλη, το Νέον, τα Ζara, τα Goodies…για να μην πάμε σε πιο μακρινές εποχές. Μάλιστα, οι άνθρωποι κατάφερναν να συναντιούνται, έστω και με καθυστέρηση, χωρίς να χρειάζεται να δίνουν κάθε τρία λεπτά το γεωγραφικό και χρονικό στίγμα τους μέσω κινητού τηλεφώνου. Εξάλλου, η αναμονή δεν ήταν ποτέ πληκτική.
Τα περισσότερα από τα γνώριμα σημεία συνάντησης της μεταπολίτευσης έχουν πια καταργηθεί. Τώρα πια δεν βάζουμε σημάδι τα φωταγωγημένα καταστήματα, αλλά τα κλειδαμπαρωμένα, τα σκονισμένα και ρημαγμένα. Είναι φυσικό η πόλη να αλλάζει αδιάκοπα και νέα τοπόσημα να παίρνουν τη θέση των παλιών, όμως την τελευταία δεκαετία ο ρυθμός των αλλαγών είναι ανελέητος, ενώ οι εμπορικές λειτουργίες δεν διαδέχονται η μία την άλλη (π.χ., ένα ξενοδοχείο να μετατρέπεται σε πολυκατάστημα), απλώς καταργούνται. Πληθαίνουν τα «αδρανή κτίρια» στην περιοχή της Ομόνοιας, έγραφε πριν από λίγες μέρες η Λίνα Γιαννάρου στην «Κ», εννοώντας όχι αυτά που έχουν χτιστεί με αδρανή υλικά, αλλά τα νεκρά, τα κτίρια που σαν τους αδρανείς, τους εν υπνώσει κατασκόπους της εποχής του Ψυχρού Πολέμου περιμένουν το κατάλληλο νεύμα από το real estate, από ένα νέο κύμα κερδοσκοπίας για να ζωντανέψουν.
Ό,τι συμβαίνει στην Ομόνοια παρατηρείται, σε λιγότερο συμπυκνωμένη μορφή, σε όλες τις συνοικίες της Αθήνας, σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Πασίγνωστα δισκοπωλεία, που ακόμα και τη δεκαετία του ’90, έσφυζαν από ζωή και ήταν κλασικός τόπος συνάντησης για την εφηβική και μετεφηβική ηλικία, έσβησαν από τον χάρτη, όπως έσβησαν, ανελήφθησαν στους ουρανούς στέκια, βιβλιοπωλεία, περίπτερα, κινηματογράφοι που νομίζαμε ότι θα υπήρχαν για πάντα. Σε αρκετές περιπτώσεις, ακόμα και το μοναδικό καφενείο του απομονωμένου χωριού βάζει λουκέτο, εξουθενωμένο από τους φόρους, τις εισφορές και τον φουσκωμένο ΦΠΑ.
Μόνο τα μολ αντέχουν. Έρημη η Αιόλου τις μέρες των γιορτών, αλλά λαϊκό προσκύνημα στα δυο-τρία μεγάλα εμπορικά κέντρα της Αττικής. Σε ένα από αυτά ακόμα και οι κυλιόμενες σκάλες στούμπωσαν, έπαψαν να τσουλάνε... Οι σταθμοί του μετρό και του Ηλεκτρικού, οι εκκλησίες, τα κοιμητήρια, οι φυλακές, οι ιδιωτικές κλινικές, τα φροντιστήρια είναι οι μόνοι τόποι συνάντησης που μάλλον δεν κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Για τα σχολεία δεν είμαστε και τόσο σίγουροι.
Ένας αόρατος φράκτης, ένας έξτρα λαρτζ ασύμμετρος μαίανδρος χωρίζει το σήμερα από το νωπό χθες, κυρίως όμως τεμαχίζει το σήμερα σε φέτες αγκαθωτές και ακανόνιστες. Δεν καταργούνται μόνον οι τόποι συνάντησης, αλλά αλλοιώνονται, εκφυλίζονται, μεταλλάσσονται έννοιες, αρχές, κανόνες που τους θεωρούσαμε απαραβίαστους, όπως η υποχρέωση και το δικαίωμα στην εργασία που μετατρέπεται σε δικαίωμα ή σε ελπίδα ή σε ικεσία για επιβίωση.
Ας ελπίσουμε ότι, στους μήνες που έρχονται, τα ενεχυροδανειστήρια, τα συσσίτια και τα «κοινωνικά παντοπωλεία» δεν θα γίνουν οι πιο οικείοι τόποι συνάντησης. Κάποιοι άλλοι τόποι θα βρεθούν, καλύτεροι απ’ αυτούς, και ας μην ξέρουμε προς το παρόν ούτε τη θέση τους ούτε το όνομά τους.

ΣΧΟΛΙΟ
Επειδή έχω νιώσει έστω και λίγο αυτή την αίσθηση που περιγράφει η αρθρογράφος ως επαρχιώτης φοιτητής που κανόνιζα όλες τις συνατήσεις μου στα γνωστά σημεία της πλατείας για να μη χάνομαι, θλίβομαι για την εικόνα που αντικρίζω όποτε βρίσκομαι στο "κλεινόν άστυ". Ελπίζω κάποτε να συνέλθουμε και να δούμε τι κακό κάνουμε στον τόπο μας επιτρέποντας ή κλείνοντας τα μάτια στην πλήρη ανομία που κυριαρχεί στο κέντρο της πρωτεύουσάς μας και να λάβουμε επιτέλους τα απαραίτητα μέτρα...