Για την ελευθεροτυπία…
«- Του λέγω, “εγώ έχω γιομάτες δυό τζέπες, μίαν με ψέματα, την άλλη μ’ αλήθειες. Τώρα τι αγαπάς η Μεγαλειότη σου; - Αλήθεια” μου λέγει…Του λέγω· “Η αλήθεια είναι πικρή και θα με πάρης πίσου εις την οργή σου. Όμως διά πάντα να είμαι εις την οργή σου, την αλήθεια θα σου λέγω, ότ’ είναι του Θεού· το ψέμα του διαβόλου. Και δεν είναι καιρός να κρύβεται η αλήθεια”».
(Στρατηγού Ιω. Μακρυγιάννη, Απομνημονεύματα)
Με αυτά τα λόγια απάντησε ο πασίγνωστος ήρωας του Αγώνα για ανεξαρτησία και απελευθέρωση του Ελληνισμού από την τουρκική τυραννία Ιωάννης Μακρυγιάννης στον νεαρό τότε βασιλιά Όθωνα που τον απειλούσε. Η απάντησή του αυτή θα μπορούσε να αποτελεί την προμετωπίδα πολλών εφημερίδων ή και των γραφείων της Ε.ΣΥ.Ε.Α. (της συνδικαλιστικής οργάνωσης των δημοσιογράφων), της γνωστής και ως «τέταρτης εξουσίας».
Δίνοντας αυτόν τον χαρακτηρισμό στον Τύπο (έντυπο και ηλεκτρονικό) οπωσδήποτε δεν μπορούμε να πούμε πως πρωτοτυπούμε· αντίθετα αποτελεί κοινό τόπο η παρουσίαση της γοητείας που ασκεί στη ζωή των σύγχρονων ανθρώπων, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, θρησκευτικής πίστης ή ηλικίας. Βέβαια αυτή η γοητεία αφορά περισσότερο την τηλεόραση και λιγότερο τον γραπτό Τύπο. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου η δημοσίευση θεμάτων έσωσαν στην κυριολεξία ανθρώπους αλλά επίσης πολλές είναι και οι περιπτώσεις όπου συνέβη το εντελώς αντίθετο. Αυτή την πορεία θα προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε στο κείμενό μας σήμερα, για να δούμε μαζί το πώς και το γιατί.
Η μετάδοση από τον άγνωστο δρομέα της νίκης των Αθηναίων στον Μαραθώνα με το τηλεγραφικό «νενικήκαμεν» (δεν πρόκειται για τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη· αυτός είχε πάει στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια διανύοντας τη διαδρομή σε μόλις δύο ημέρες) αποτελεί μια πρώιμη έκφραση μετάδοσης ειδήσεων ιδιαίτερης σπουδαιότητας. Έκτοτε η δημοσιογραφία γνώρισε μεγάλες δόξες και σιγά – σιγά κέρδισε δικαιωματικά τον τίτλο της «τέταρτης εξουσίας» όπως αναφέραμε και πριν.
Ως Μ.Μ.Ε. (θα χρησιμοποιήσω τον όρο αυτόν επειδή είναι σε κοινή χρήση πλέον, παρότι διαφωνώ με το δεύτερο «Μ» - «μαζικής» - αφού παρουσιάζει τους ανθρώπους ως μάζα και όχι ως ξεχωριστές προσωπικότητες) θεωρούμε τον γραπτό Τύπο (εφημερίδες, περιοδικά) και τον ηλεκτρονικό (ραδιόφωνο, τηλεόραση και εσχάτως διαδίκτυο).
Ο ρόλος που διαδραματίζουν σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι ποικίλος και ιδιαίτερα σημαντικός· Στην πολιτική ζωή, η παρουσία τους αποτελεί εγγύηση για τη λειτουργία και την προστασία της δημοκρατίας (να θυμίσουμε πως κατά τη διάρκεια δικτατορικών καθεστώτων υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες ελέγχου των γραφομένων και απαγόρευσης κειμένων που ενοχλούν το γκουβέρνο) και για τον έλεγχο της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας για την αποφυγή αυθαιρεσιών ή κακόβουλων ενεργειών. Στην κοινωνική ζωή τα Μ.Μ.Ε. βοηθούν στην προβολή θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία μας στο σύνολό της (βλ. περίπτωση Άλεξ), καλλιεργούν την πολυφωνία και τις περισσότερες φορές συμβάλλουν στη συναδέλφωση των λαών μέσω της παρουσίασης παγκόσμιων προβλημάτων που απαιτούν κοινές δράσεις για την επίλυσή τους (οικολογία, πείνα, πόλεμοι, διάδοση πυρηνικών όπλων κ.λπ.). Αλλά και ο πνευματικός τομέας ωφελείται από τη δράση του Τύπου· ο πολιτισμός προάγεται μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σε επιστημονικά, καλλιτεχνικά ή εκπαιδευτικά θέματα, αφού με τη μέθοδο της εκλαΐκευσης προσφέρουν ελκυστική πρόσβαση στη γνώση σε εκατομμύρια ανθρώπους, καλλιεργώντας ταυτόχρονα τη γλωσσική έκφρασή τους. Εκτός των τομέων που αναφέρθηκαν, θα πρέπει να προσθέσουμε και τον εθνικό (καθοριστική η συμβολή του στη διαμόρφωση και διατήρηση της ιδιοπροσωπίας κάθε λαού), τον ηθικό (διάπλαση ηθικών χαρακτήρων, προβολή υγιών προτύπων, ιδανικών, αρχών και αξιών, στηλίτευση ηθικών παρεκτροπών). Αυτονόητη ασφαλώς
είναι και η συμβολή του στον ψυχαγωγικό και ενημερωτικό τομέα.
Από τη μερική και αποσπασματική κατ’ ανάγκη παρουσίαση των πλεονεκτημάτων του Τύπου μπορεί κανείς να κατανοήσει εύκολα και αβίαστα τη σπουδαιότητα που αυτός έχει σχεδόν σε όλους τους τομείς της ζωής μας.
Ωστόσο αν μέναμε σε αυτού του είδους την παρουσίαση, θα θεωρούμασταν (και δικαίως) ως αιθεροβάμονες και ρομαντικοί, που ζουν σε άλλον κόσμο από τον πραγματικό.
Δυστυχώς είναι γεγονός πως στις μέρες μας ο Τύπος κάθε είδους περνάει μια έντονη κρίση η οποία έχει ως θύματά της πρώτιστα τους αναγνώστες/θεατές αλλά κατ’ επέκταση και τους ίδιους τους φορείς του (τους δημοσιογράφους). Ταυτόχρονα ο Τύπος γίνεται αποδέκτης ασφυκτικών πιέσεων από την κάθε είδους εξουσία για να είναι κατά τα παγκοσμιοποιημένα πρότυπα πειθαρχικός, άβουλος και φιμωμένος έτσι ώστε να μην προκαλεί και να μην ενοχλεί. Τα μέσα για την επίτευξη τέτοιων στόχων είναι πολλά και γνωστά και στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Ας δούμε όμως πρώτα την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη χρονική στιγμή στα Μ.Μ.Ε. τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως:
Σήμερα γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας αφόρητης κατάστασης στον χώρο της δημοσιογραφίας και των Μέσων που όζει· Μια δράκα από τους επαγγελματίες της ενημέρωσης, οι οποίοι είναι γνωστό ότι αν και κατέχουν μια από τις τελευταίες θέσεις στα πεδία της πολιτικής και πολιτισμικής παραγωγής, ασκούν μια εξαιρετική μορφή κυριαρχίας. «Έχουν εξουσία πάνω στα μέσα δημόσιας έκφρασης, δημόσιας ύπαρξης, δημόσιας γνωστοποίησης, πρόσβασης στη δημόσια φήμη, πράγμα που για τους πολιτικούς και άλλους πνευματικούς παράγοντες αποτελεί κεφαλαιώδες διακύβευμα» (περ. Ρεσάλτο, τ. 7, «Οι πνιγηρές αναθυμιάσεις της δημοσιογραφικής διαπλοκής»).
Η κοινωνία μας βομβαρδίζεται καθημερινά από κύματα παραπληροφόρησης (σκόπιμης της περισσότερες φορές) που είτε διογκώνουν, είτε αποσιωπούν γεγονότα κατά το δοκούν. Η χειραγώγηση μεγάλων ομάδων ανθρώπων που αποχαυνωμένοι δέχονται παθητικά ό,τι τους «σερβίρουν» («Το άκουσα στην τηλεόραση», «Το διάβασα στην εφημερίδα») οδηγεί στην αποστασιοποίηση από τα τεκταινόμενα γύρω μας, αφού υπάρχει κάποιος άλλος που παρατηρεί για λογαριασμό μας, σκέφτεται για λογαριασμό μας και ενεργεί ξανά για λογαριασμό μας (όπως έλεγε κι εκείνη η παλιά διαφήμιση ενός μεγάλου καταστήματος «αποφασίζουμε πριν από σας, για σας»).
Ο χώρος της πολιτικής δέχεται καθημερινά επιθέσεις γνωστών συγκροτημάτων Τύπου που υποστηρίζουν (και πολλές φορές πετυχαίνουν) τη στήριξη συγκεκριμένων προσώπων ή πολιτικών (η ανάδειξη του George σε αρχηγό του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και στη συνέχεια η αμφισβήτησή του μόλις άρχισε να μην «τραβάει» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα), προωθούν συγκεκριμένες λύσεις που συμφέρουν πρωτίστως τους ίδιους και όσους τους αβαντάρουν (τελευταία έγινε γνωστό πως δημοσιογράφοι μοιράστηκαν 65 εκατομμύρια δολάρια για να «διαμορφώσουν» την κοινή γνώμη ώστε να αποδεχτεί το εκτρωματικό και οπωσδήποτε αυτοκτονικό για τον Ελληνισμό «Σχέδιο Ανάν» που αφορούσε τον Ελληνισμό της Κύπρου, καθώς και η εκστρατεία γνωστού πρώην πολιτικού για την πολιτική εξαφάνιση του «ενοχλητικού» για τα σχέδια των Αμερικανών Κύπριου Προέδρου Τ. Παπαδόπουλου).
Η ίδια κατάσταση προφανώς ισχύει και στους υπόλοιπους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας: στον πνευματικό (με την προβολή προγραμμάτων χαμηλής στάθμης, ακαλαίσθητων «λογικών», πνευματικής υστέρησης και υστερίας), στον ηθικό (με την άμβλυνση της ηθικής του σύγχρονου ανθρώπου και την προβολή κάθε λογής ανωμαλίας ως αξιομίμητου προτύπου) και τέλος στον εθνικό (καλλιέργεια μίσους σε κάθε τι που είναι εθνικό, υποτίμηση και κατασυκοφάντηση οποιουδήποτε αναφέρεται στο χρέος του καθενός μας προς την πατρίδα, την ορθόδοξη πίστη και τους οικογενειακούς θεσμούς).
Βέβαια αυτή η κατάσταση βολεύει και την κάθε λογής εξουσία, γιατί γνωρίζοντας τα τρωτά των εν δυνάμει επικριτών της, μπορεί να τους «κουμαντάρει» εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά: Είσαι «δικός μας»; Και όταν λέμε «δικός μας», εννοούμε: «Γράφεις εγκωμιαστικά σχόλια για εμάς προσωπικά, την πολιτική μας, το κόμμα μας;» τότε θα ανταμειφθείς. Και υπάρχουν πολλών ειδών ανταμοιβές που δεν είναι απαραίτητα οικονομικές («Θα σε βάλω στη «Χ» επιτροπή για να εισπράττεις κι εσύ ένα χαρτζιλίκι και να μη μας ενοχλείς»)· μπορεί να αφορούν και άνοδο κοινωνική («Θα σε τοποθετήσω στην «Ψ» θέση, θα τεθείς επικεφαλής στην τάδε υπηρεσία, θα σου διορίσω τη σύζυγο, τα παιδιά, το σόι σου ολόκληρο»!). Αντίθετα μόλις κάποιος δεν πειθαρχεί στα κελεύσματα των υποψήφιων αφεντικών του, τιμωρείται με αποκλεισμούς από μικροεξυπηρετήσεις, εξωπετάγματα από διάφορες επιτροπές κ.λπ.
Ανάλογα δηλαδή με τις «διαπλοκές» καθορίζεται και το ύψος των «δώρων». Χαρακτηριστικά παραδείγματα η καταγγελία για μια τυχαία ανακάλυψη σε κάδους έξω από το υπουργείο Εξωτερικών, εγγράφων με ονόματα δημοσιογράφων διαβρωμένων και εξαγορασμένων με μυστικά κονδύλια των μυστικών υπηρεσιών και οι απειλές που εκτόξευσε εναντίον δημοσιογράφων ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Βους ο Νεώτερος επειδή αποκάλυψαν ύποπτες ενέργειες των παντοδύναμων εκεί μυστικών υπηρεσιών εις βάρος των πολιτών της χώρας. Ασφαλώς, παρόμοια περιστατικά μπορεί να βρει κανείς πάμπολλα αν ψάξει την ιστορία της δημοσιογραφίας.
Συνοψίζοντας: Η δημοσιογραφία έχει υψηλό ρόλο να διαδραματίσει, αρκεί να έχει τη διάθεση και το σθένος γι’ αυτό. Την έχει;
Σημείωση: Στο προηγούμενο άρθρο είχε γραφτεί στο τέλος πως: «*Ο Μάριος Παν. Αθανασόπουλος, είναι ιστορικός, και δε γνωρίζει σε ποιο σχολείο θα εργάζεται από τον Σεπτέμβριο ως φιλόλογος, εξαιτίας της ανικανότητας και της κουτοπονηριάς του υπουργείου δήθεν Παιδείας (E – mail:marathangr@yahoo.gr)». Επειδή ορισμένοι απόρησαν με τη σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, εξηγούμε τα εξής: Η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας χαρακτηρίζεται ως ανίκανη (όχι μόνο από τον γράφοντα, αλλά και από το σύνολο σχεδόν του Τύπου, είτε είναι φίλα προσκείμενος στο κόμμα που κυβερνά, είτε όχι) επειδή εδώ και δύο χρόνια το συγκεκριμένο Υπουργείο δεν έχει να επιδείξει τίποτα το σημαντικό στον χώρο της εκπαίδευσης, ενώ αντιθέτως το πρόσημο είναι αρνητικό· Χαρακτηρίζεται ως κουτοπόνηρη, αφού όταν προσπαθεί να λάβει κάποια βασικά μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης – τουλάχιστον στην τριτοβάθμια εκπ/ση – παριστάνεί τον λέοντα διαρρέοντας τα μέτρα που σκοπεύει να λάβει στις εφημερίδες και την νήσσα όταν προκαλούνται αντιδράσεις των γνωστών μειοψηφιών. Χαρακτηρίζεται τέλος ως «δήθεν υπουργείο Παιδείας», επειδή τα άλυτα και μεγάλα προβλήματα της πραγματικής Παιδείας εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα, ενώ η Υπουργός προσπαθεί να φτιάξει ένα σπίτι κατευθείαν από τη σκεπή, αδιαφορώντας για τα θεμέλιά του που οι περισσότεροι παραδέχονται πως είναι σαθρά (οι παρατηρήσεις αυτές προφανώς δεν αφορούν τους διεκπεραιωτές της πολιτικής του Υπουργείου στον νομό μας, οι οποίοι απλώς εφαρμόζουν τις πολιτικές και τους νόμους που καθορίζονται άνωθεν).
«- Του λέγω, “εγώ έχω γιομάτες δυό τζέπες, μίαν με ψέματα, την άλλη μ’ αλήθειες. Τώρα τι αγαπάς η Μεγαλειότη σου; - Αλήθεια” μου λέγει…Του λέγω· “Η αλήθεια είναι πικρή και θα με πάρης πίσου εις την οργή σου. Όμως διά πάντα να είμαι εις την οργή σου, την αλήθεια θα σου λέγω, ότ’ είναι του Θεού· το ψέμα του διαβόλου. Και δεν είναι καιρός να κρύβεται η αλήθεια”».
(Στρατηγού Ιω. Μακρυγιάννη, Απομνημονεύματα)
Με αυτά τα λόγια απάντησε ο πασίγνωστος ήρωας του Αγώνα για ανεξαρτησία και απελευθέρωση του Ελληνισμού από την τουρκική τυραννία Ιωάννης Μακρυγιάννης στον νεαρό τότε βασιλιά Όθωνα που τον απειλούσε. Η απάντησή του αυτή θα μπορούσε να αποτελεί την προμετωπίδα πολλών εφημερίδων ή και των γραφείων της Ε.ΣΥ.Ε.Α. (της συνδικαλιστικής οργάνωσης των δημοσιογράφων), της γνωστής και ως «τέταρτης εξουσίας».
Δίνοντας αυτόν τον χαρακτηρισμό στον Τύπο (έντυπο και ηλεκτρονικό) οπωσδήποτε δεν μπορούμε να πούμε πως πρωτοτυπούμε· αντίθετα αποτελεί κοινό τόπο η παρουσίαση της γοητείας που ασκεί στη ζωή των σύγχρονων ανθρώπων, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, θρησκευτικής πίστης ή ηλικίας. Βέβαια αυτή η γοητεία αφορά περισσότερο την τηλεόραση και λιγότερο τον γραπτό Τύπο. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου η δημοσίευση θεμάτων έσωσαν στην κυριολεξία ανθρώπους αλλά επίσης πολλές είναι και οι περιπτώσεις όπου συνέβη το εντελώς αντίθετο. Αυτή την πορεία θα προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε στο κείμενό μας σήμερα, για να δούμε μαζί το πώς και το γιατί.
Η μετάδοση από τον άγνωστο δρομέα της νίκης των Αθηναίων στον Μαραθώνα με το τηλεγραφικό «νενικήκαμεν» (δεν πρόκειται για τον ημεροδρόμο Φειδιππίδη· αυτός είχε πάει στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια διανύοντας τη διαδρομή σε μόλις δύο ημέρες) αποτελεί μια πρώιμη έκφραση μετάδοσης ειδήσεων ιδιαίτερης σπουδαιότητας. Έκτοτε η δημοσιογραφία γνώρισε μεγάλες δόξες και σιγά – σιγά κέρδισε δικαιωματικά τον τίτλο της «τέταρτης εξουσίας» όπως αναφέραμε και πριν.
Ως Μ.Μ.Ε. (θα χρησιμοποιήσω τον όρο αυτόν επειδή είναι σε κοινή χρήση πλέον, παρότι διαφωνώ με το δεύτερο «Μ» - «μαζικής» - αφού παρουσιάζει τους ανθρώπους ως μάζα και όχι ως ξεχωριστές προσωπικότητες) θεωρούμε τον γραπτό Τύπο (εφημερίδες, περιοδικά) και τον ηλεκτρονικό (ραδιόφωνο, τηλεόραση και εσχάτως διαδίκτυο).
Ο ρόλος που διαδραματίζουν σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι ποικίλος και ιδιαίτερα σημαντικός· Στην πολιτική ζωή, η παρουσία τους αποτελεί εγγύηση για τη λειτουργία και την προστασία της δημοκρατίας (να θυμίσουμε πως κατά τη διάρκεια δικτατορικών καθεστώτων υπάρχουν ειδικές υπηρεσίες ελέγχου των γραφομένων και απαγόρευσης κειμένων που ενοχλούν το γκουβέρνο) και για τον έλεγχο της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας για την αποφυγή αυθαιρεσιών ή κακόβουλων ενεργειών. Στην κοινωνική ζωή τα Μ.Μ.Ε. βοηθούν στην προβολή θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία μας στο σύνολό της (βλ. περίπτωση Άλεξ), καλλιεργούν την πολυφωνία και τις περισσότερες φορές συμβάλλουν στη συναδέλφωση των λαών μέσω της παρουσίασης παγκόσμιων προβλημάτων που απαιτούν κοινές δράσεις για την επίλυσή τους (οικολογία, πείνα, πόλεμοι, διάδοση πυρηνικών όπλων κ.λπ.). Αλλά και ο πνευματικός τομέας ωφελείται από τη δράση του Τύπου· ο πολιτισμός προάγεται μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σε επιστημονικά, καλλιτεχνικά ή εκπαιδευτικά θέματα, αφού με τη μέθοδο της εκλαΐκευσης προσφέρουν ελκυστική πρόσβαση στη γνώση σε εκατομμύρια ανθρώπους, καλλιεργώντας ταυτόχρονα τη γλωσσική έκφρασή τους. Εκτός των τομέων που αναφέρθηκαν, θα πρέπει να προσθέσουμε και τον εθνικό (καθοριστική η συμβολή του στη διαμόρφωση και διατήρηση της ιδιοπροσωπίας κάθε λαού), τον ηθικό (διάπλαση ηθικών χαρακτήρων, προβολή υγιών προτύπων, ιδανικών, αρχών και αξιών, στηλίτευση ηθικών παρεκτροπών). Αυτονόητη ασφαλώς
είναι και η συμβολή του στον ψυχαγωγικό και ενημερωτικό τομέα.
Από τη μερική και αποσπασματική κατ’ ανάγκη παρουσίαση των πλεονεκτημάτων του Τύπου μπορεί κανείς να κατανοήσει εύκολα και αβίαστα τη σπουδαιότητα που αυτός έχει σχεδόν σε όλους τους τομείς της ζωής μας.
Ωστόσο αν μέναμε σε αυτού του είδους την παρουσίαση, θα θεωρούμασταν (και δικαίως) ως αιθεροβάμονες και ρομαντικοί, που ζουν σε άλλον κόσμο από τον πραγματικό.
Δυστυχώς είναι γεγονός πως στις μέρες μας ο Τύπος κάθε είδους περνάει μια έντονη κρίση η οποία έχει ως θύματά της πρώτιστα τους αναγνώστες/θεατές αλλά κατ’ επέκταση και τους ίδιους τους φορείς του (τους δημοσιογράφους). Ταυτόχρονα ο Τύπος γίνεται αποδέκτης ασφυκτικών πιέσεων από την κάθε είδους εξουσία για να είναι κατά τα παγκοσμιοποιημένα πρότυπα πειθαρχικός, άβουλος και φιμωμένος έτσι ώστε να μην προκαλεί και να μην ενοχλεί. Τα μέσα για την επίτευξη τέτοιων στόχων είναι πολλά και γνωστά και στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Ας δούμε όμως πρώτα την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη χρονική στιγμή στα Μ.Μ.Ε. τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως:
Σήμερα γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας αφόρητης κατάστασης στον χώρο της δημοσιογραφίας και των Μέσων που όζει· Μια δράκα από τους επαγγελματίες της ενημέρωσης, οι οποίοι είναι γνωστό ότι αν και κατέχουν μια από τις τελευταίες θέσεις στα πεδία της πολιτικής και πολιτισμικής παραγωγής, ασκούν μια εξαιρετική μορφή κυριαρχίας. «Έχουν εξουσία πάνω στα μέσα δημόσιας έκφρασης, δημόσιας ύπαρξης, δημόσιας γνωστοποίησης, πρόσβασης στη δημόσια φήμη, πράγμα που για τους πολιτικούς και άλλους πνευματικούς παράγοντες αποτελεί κεφαλαιώδες διακύβευμα» (περ. Ρεσάλτο, τ. 7, «Οι πνιγηρές αναθυμιάσεις της δημοσιογραφικής διαπλοκής»).
Η κοινωνία μας βομβαρδίζεται καθημερινά από κύματα παραπληροφόρησης (σκόπιμης της περισσότερες φορές) που είτε διογκώνουν, είτε αποσιωπούν γεγονότα κατά το δοκούν. Η χειραγώγηση μεγάλων ομάδων ανθρώπων που αποχαυνωμένοι δέχονται παθητικά ό,τι τους «σερβίρουν» («Το άκουσα στην τηλεόραση», «Το διάβασα στην εφημερίδα») οδηγεί στην αποστασιοποίηση από τα τεκταινόμενα γύρω μας, αφού υπάρχει κάποιος άλλος που παρατηρεί για λογαριασμό μας, σκέφτεται για λογαριασμό μας και ενεργεί ξανά για λογαριασμό μας (όπως έλεγε κι εκείνη η παλιά διαφήμιση ενός μεγάλου καταστήματος «αποφασίζουμε πριν από σας, για σας»).
Ο χώρος της πολιτικής δέχεται καθημερινά επιθέσεις γνωστών συγκροτημάτων Τύπου που υποστηρίζουν (και πολλές φορές πετυχαίνουν) τη στήριξη συγκεκριμένων προσώπων ή πολιτικών (η ανάδειξη του George σε αρχηγό του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και στη συνέχεια η αμφισβήτησή του μόλις άρχισε να μην «τραβάει» αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα), προωθούν συγκεκριμένες λύσεις που συμφέρουν πρωτίστως τους ίδιους και όσους τους αβαντάρουν (τελευταία έγινε γνωστό πως δημοσιογράφοι μοιράστηκαν 65 εκατομμύρια δολάρια για να «διαμορφώσουν» την κοινή γνώμη ώστε να αποδεχτεί το εκτρωματικό και οπωσδήποτε αυτοκτονικό για τον Ελληνισμό «Σχέδιο Ανάν» που αφορούσε τον Ελληνισμό της Κύπρου, καθώς και η εκστρατεία γνωστού πρώην πολιτικού για την πολιτική εξαφάνιση του «ενοχλητικού» για τα σχέδια των Αμερικανών Κύπριου Προέδρου Τ. Παπαδόπουλου).
Η ίδια κατάσταση προφανώς ισχύει και στους υπόλοιπους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας: στον πνευματικό (με την προβολή προγραμμάτων χαμηλής στάθμης, ακαλαίσθητων «λογικών», πνευματικής υστέρησης και υστερίας), στον ηθικό (με την άμβλυνση της ηθικής του σύγχρονου ανθρώπου και την προβολή κάθε λογής ανωμαλίας ως αξιομίμητου προτύπου) και τέλος στον εθνικό (καλλιέργεια μίσους σε κάθε τι που είναι εθνικό, υποτίμηση και κατασυκοφάντηση οποιουδήποτε αναφέρεται στο χρέος του καθενός μας προς την πατρίδα, την ορθόδοξη πίστη και τους οικογενειακούς θεσμούς).
Βέβαια αυτή η κατάσταση βολεύει και την κάθε λογής εξουσία, γιατί γνωρίζοντας τα τρωτά των εν δυνάμει επικριτών της, μπορεί να τους «κουμαντάρει» εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά: Είσαι «δικός μας»; Και όταν λέμε «δικός μας», εννοούμε: «Γράφεις εγκωμιαστικά σχόλια για εμάς προσωπικά, την πολιτική μας, το κόμμα μας;» τότε θα ανταμειφθείς. Και υπάρχουν πολλών ειδών ανταμοιβές που δεν είναι απαραίτητα οικονομικές («Θα σε βάλω στη «Χ» επιτροπή για να εισπράττεις κι εσύ ένα χαρτζιλίκι και να μη μας ενοχλείς»)· μπορεί να αφορούν και άνοδο κοινωνική («Θα σε τοποθετήσω στην «Ψ» θέση, θα τεθείς επικεφαλής στην τάδε υπηρεσία, θα σου διορίσω τη σύζυγο, τα παιδιά, το σόι σου ολόκληρο»!). Αντίθετα μόλις κάποιος δεν πειθαρχεί στα κελεύσματα των υποψήφιων αφεντικών του, τιμωρείται με αποκλεισμούς από μικροεξυπηρετήσεις, εξωπετάγματα από διάφορες επιτροπές κ.λπ.
Ανάλογα δηλαδή με τις «διαπλοκές» καθορίζεται και το ύψος των «δώρων». Χαρακτηριστικά παραδείγματα η καταγγελία για μια τυχαία ανακάλυψη σε κάδους έξω από το υπουργείο Εξωτερικών, εγγράφων με ονόματα δημοσιογράφων διαβρωμένων και εξαγορασμένων με μυστικά κονδύλια των μυστικών υπηρεσιών και οι απειλές που εκτόξευσε εναντίον δημοσιογράφων ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Βους ο Νεώτερος επειδή αποκάλυψαν ύποπτες ενέργειες των παντοδύναμων εκεί μυστικών υπηρεσιών εις βάρος των πολιτών της χώρας. Ασφαλώς, παρόμοια περιστατικά μπορεί να βρει κανείς πάμπολλα αν ψάξει την ιστορία της δημοσιογραφίας.
Συνοψίζοντας: Η δημοσιογραφία έχει υψηλό ρόλο να διαδραματίσει, αρκεί να έχει τη διάθεση και το σθένος γι’ αυτό. Την έχει;
Σημείωση: Στο προηγούμενο άρθρο είχε γραφτεί στο τέλος πως: «*Ο Μάριος Παν. Αθανασόπουλος, είναι ιστορικός, και δε γνωρίζει σε ποιο σχολείο θα εργάζεται από τον Σεπτέμβριο ως φιλόλογος, εξαιτίας της ανικανότητας και της κουτοπονηριάς του υπουργείου δήθεν Παιδείας (E – mail:marathangr@yahoo.gr)». Επειδή ορισμένοι απόρησαν με τη σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε, εξηγούμε τα εξής: Η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας χαρακτηρίζεται ως ανίκανη (όχι μόνο από τον γράφοντα, αλλά και από το σύνολο σχεδόν του Τύπου, είτε είναι φίλα προσκείμενος στο κόμμα που κυβερνά, είτε όχι) επειδή εδώ και δύο χρόνια το συγκεκριμένο Υπουργείο δεν έχει να επιδείξει τίποτα το σημαντικό στον χώρο της εκπαίδευσης, ενώ αντιθέτως το πρόσημο είναι αρνητικό· Χαρακτηρίζεται ως κουτοπόνηρη, αφού όταν προσπαθεί να λάβει κάποια βασικά μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης – τουλάχιστον στην τριτοβάθμια εκπ/ση – παριστάνεί τον λέοντα διαρρέοντας τα μέτρα που σκοπεύει να λάβει στις εφημερίδες και την νήσσα όταν προκαλούνται αντιδράσεις των γνωστών μειοψηφιών. Χαρακτηρίζεται τέλος ως «δήθεν υπουργείο Παιδείας», επειδή τα άλυτα και μεγάλα προβλήματα της πραγματικής Παιδείας εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα, ενώ η Υπουργός προσπαθεί να φτιάξει ένα σπίτι κατευθείαν από τη σκεπή, αδιαφορώντας για τα θεμέλιά του που οι περισσότεροι παραδέχονται πως είναι σαθρά (οι παρατηρήσεις αυτές προφανώς δεν αφορούν τους διεκπεραιωτές της πολιτικής του Υπουργείου στον νομό μας, οι οποίοι απλώς εφαρμόζουν τις πολιτικές και τους νόμους που καθορίζονται άνωθεν).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου