Η Καλαμάτα και η ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, έχουν να επιδείξουν στο παρελθόν σημαντικές προσωπικότητες στον χώρο της ευρύτερης εκκλησιαστικής μουσικής. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το όνομα του Ξένου του Κορώνη. Γράφει γι’ αυτόν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος στο μνημειώδες έργο του «Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς (1-1900 μ.Χ.)» (Εκδόσεις "Τέρτιος", Κατερίνη): «Ξένος ο Κορώνης, εκ Κορώνης της Πελοποννήσου καταγόμενος, Πρωτοψάλτης της Αγίας Σοφίας, ακμάσας μετά τον Ιωάννην τον Κουκκουζέλην. Ο έξοχος ούτος μουσικός είχε και αδελφόν μουσικόν τον Αγάθωνα, ποιήσαντα μαθήματα εις την ΙΙαπαδικήν, και υιόν μουσικόν τον Μανουήλ, μελίσαντα μαθήματα ευρισκόμενα εις το Μαθηματάριον. Ξένος ο Κορώνης, συνέγραψε περί Μουσικής Εγχειρίδιον, εις ο πραγματεύεται περί ήχων, περί φθορών κ.τ.λ. ανεδείχθη ο εξοχώτερος πάντων των θεματογράφων του Μαθηματαρίου είδους των αναγραμματισμών και του Κρατηματαρίου. Εμέλισε το εις ήχον Β' «Δύναμις» μετά του κρατήματος, το «Άγιος, Κύριος Σαβαώθ» της λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου, και το «Επί σοι χαίρει» εις ήχον Πλ. Δ', και άλλα τινά».
Αντώνιος και Γεώργιος Σύρκας
Στα νεώτερα χρόνια η Μεσσηνία και συγκεκριμένα το χωριό Άνθεια, καυχιέται ότι γέννησε τον αείμνηστο Αντώνιο Σύρκα, διαπρεπή ιεροψάλτη καθώς και τον γιό του Γεώργιο. Για τον Αντώνιο, γράφει σχετικά ο Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής Μοσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, 2001: «Αντώνιος Σύρκας (Άνθια 1872 - Αθήνα 1974). Διαπρεπής Κωνσταντινουπολίτης μουσικοδιδάσκαλος, πρωτοψάλτης και χοράρχης. Πήρε τα πρώτα μαθήματα βυζαντινής μουσικής στην Καλαμάτα από τους Ι. Κατσαΐτη και Π. Λεοντακιανάκη. Σπούδασε στη Σχολή του Εκκλησιαστικού Μουσικού Συλλόγου Κων/πόλεως (1900-1904). Διετέλεσε πρωτοψάλτης σε Κων/πολη και Τατάουλα, Κωστάντζα, Βράιλα και Αλεξάνδρεια (1904-34). Θήτευσε αρκετά χρόνια στον Κων/νο Σταυροδρομίου (αρχικά ως λαμπαδάριος του Νηλέως Καμαράδου και αργότερα ως πρωτοψάλτης). Διετέλεσε επίσης τοποτηρητής «άρχων πρωτοψάλτης» του Πατριαρχικού Ναού. Από το 1934/35 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και επιδόθηκε στη συγγραφή μουσικών έργων και την κατάρτιση βυζ. Χορών. Δημιούργησε και μικτή χορωδία, που έψαλλε από τον γυναικωνίτη. Εξέδωσε: «Δοξαστάριον Τριωδίου», «Τα 11 εωθινά», «Θεία Λειτουργία». κ.λπ. Γνωστή σύνθεσή του είναι το «Της Μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας ζωοδότα». Με τη Χορωδία του πραγματοποίησε πολλές εμφανίσεις σε συναυλίες και από τον ΡΣ Αθηνών. Στους μαθητές του και οι: Γ. Αγγελινάρας, Κ. Λαγούρος, Θ. Μωραΐτης, Κ. Περσίδης, Π. Σουσούνης, ο γιος του Γ. Σύρκας, κ.ά.».
Σχετικά με τον Γεώργιο Σύρκα, διαβάζουμε από την ιστοσελίδα http://www.ieropsaltis.com τα πιο κάτω (σε περιληπτική απόδοση): ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΡΚΑΣ (1923 - 2003). Ο Γεώργιος Σύρκας γεννήθηκε στην Κων/πολη το 1923 και από μικρή ηλικία γαλουχήθηκε με τα νάματα της μουσικής τέχνης. Πήρε τα πρώτα μαθήματα από τον πατέρα του, στον οποίο διετέλεσε και κανονάρχης. Σε ηλικία ένδεκα ετών ήλθε στην Αθήνα και σε ηλικία δεκατριών ετών ανέλαβε το ιερό αναλόγιο του δεξιού ιεροψάλτη στον Ι.Ν. της Αγίας Γλυκερίας στο Γαλάτσι. Από τότε αρχίζει η μεγάλη ψαλτική σταδιοδρομία του Γ. Σύρκα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανέλαβε πολλά σημαντικά αναλόγια, για να αναλάβει τέλος πρωτοψάλτης και χοράρχης το 1971 στον Ι.Ν. Αγίας Τριάδας Αμπελοκήπων όπου έψαλε μέχρι το έτος 1982 οπότε αποχώρησε της ενεργού δράσης. Έψαλλε με το ιδιάζον χαρακτηριστικό ψαλτικό ύφος των, εκτός του Πατριαρχικού Ι. Ναού, πρωτοψαλτών της γενέτειράς του, του οποίου θεωρείται ως ένας από τους λίγους γνήσιους εκπροσώπους του, αν και δεν έζησε στην Πόλη, και αναδείχτηκε ένας από τους διαπρεπέστε- ρους πρωτοψάλτες της σύγχρονης εποχής. Έχει στο ενεργητικό του πλούσια και πολυσχιδή δραστηριότητα στα ψαλτικά πράγματα, όχι μόνο της Αθήνας, αλλά και όλης της Ελλάδας με τη συμμετοχή του σε πολλούς Συλλόγους, Ιδρύματα κ.ο.κ. που αφορούσαν την προώθηση της βυζαντινής μουσικής. Διετέλεσε επί 18 χρόνια πρόεδρος της Συνοδικής Επιτροπής ακρόασης ιεροψαλτών και μέλος, επί σειρά ετών, του Δ. Σ. του ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας. Ως μέλος του Δ. Σ. και κυρίως ως πρόεδρος για πολλά χρόνια του «Πανελληνίου Συνδέσμου Ιεροψαλτών Αθήνας» επέδειξε πλούσια και καρποφόρα δράση. Δραστήριος και δημιουργικός, εργάστηκε άοκνα και αποδοτικά και από τη θέση αυτή πρόσφερε πολύτιμο έργο για τη βελτίωση της θέσης του ιεροψαλτικού κόσμου.[Πηγή: Φίλιππος Οικονόμου]».
«Κανείς δεν άγιασε στον τόπο του»…
Ένα βασικό χαρακτηριστικό και των τριών αυτών προσωπικοτήτων (δεν θα επιθυμούσα να αναφερθώ σε ζώντες σκαπανείς της ψαλτικής τέχνης στον τόπο μας, γνωρίζοντας τη φυσική σεμνότητά τους και την ανιδιοτελή προσφορά τους στην άνθιση της εκκλησιαστικής μουσικής στη Μεσσηνία) ήταν το γεγονός ότι δεν κατόρθωσαν να ευδοκιμήσουν στον γενέθλιο τόπο τους και άκμασαν εκτός!
«Καλλιτεχνικώς Προοδεύομεν…»
Τα νεώτερα χρόνια, ιδιαίτερα στην πόλη της Καλαμάτας, η πλούσια εκκλησιαστική παράδοση αυτών των σπουδαίων μουσικών, αλλά και πολλών άλλων, λησμονήθηκε. Κυριάρχησε η ευρωπαϊκή πολυφωνική μουσική στους περισσότερους ναούς, ως αποτέλεσμα της κακώς νοουμένης «προόδου» και εξευρωπαϊσμού (εκδυτικισμού δηλαδή) που έπρεπε να υποστεί η χώρα.
Πολύτιμα στοιχεία για τη συγκεκριμένη περίοδο, μπορεί να αντλήσει κανείς από το εξαιρετικά ενδιαφέρον πόνημα του συμπατριώτη μας εθνομουσικολόγου κ. Ιωάννη Πλεμμένου, διδάσκοντος στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το βιβλίο αυτό, που έχει τυπωθεί σε μια ιδιαίτερα καλαίσθητη έκδοση που επιμελήθηκαν οι καλαματιανές εκδόσεις «Έλυτρον», έχει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Καλλιτεχνικώς Προοδεύομεν…» και μελετά μέσα από το παράδειγμα της Καλαμάτας, τη διείσδυση της ευρωπαϊκής μουσικής στην ευρύτερη ελληνική επαρχία.
Ήταν τόση η ζέση πολλών εκπροσώπων της ανερχόμενης τότε αστικής τάξης της πόλης, που δημοσίευαν στις τοπικές εφημερίδες κείμενα, τασσόμενοι αναφανδόν υπέρ της τετραφωνικής μουσικής στους ναούς. Διαβάζουμε στη σελ. 231 του προαναφερθέντος βιβλίου: «Η μόδα της τετραφωνίας έγινε μάλιστα για ορισμένους εμμονή, όπως μπορούμε να αντιληφθούμε από επιφυλλιδογράφο της εποχής, που ακούγοντας ένα μεσημέρι τις “μελωδικώτατες” και “μελίρρητες” καμπάνες της Υπαπαντής πίστεψε ότι “απετέλουν βυζαντινήν τετραφωνίαν…και μοι εφαίνετο ότι ευρισκόμην επί της δόξης της Αγίας Σοφίας, ότι ήκουον εν τετραφωνία τους κώδωνάς της κρουομένους” («Ευνομία» 7/4/1896, σ. 2)».
Ατυχώς η μόδα αυτή δεν φαίνεται να ξεπεράστηκε ούτε τα χρόνια που ακολούθησαν. Παρά τη δραστηριοποίηση της λεγόμενης γενιάς του ’30 στα πνευματικά δρώμενα του τόπου, παρά τις άοκνες προσπάθειες μορφών της ψαλτικής τέχνης όπως ο Σίμων Καράς ή ο Θρασύβουλος Στανίτσας, η Καλαμάτα επέμεινε ευρωπαϊκά.
«Αινούντες»
Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται ως τις μέρες μας από την ύπαρξη τετράφωνης ευρωπαϊκής χορωδίας στον μητροπολιτικό ναό της Υπαπαντής (με πολλά αξιόλογα μέλη και εξαιρετικές φωνές, ιδιαίτερα στο παρελθόν), αλλά και από την καχεκτική εκπροσώπηση των ιεροψαλτών της Καλαμάτας σε κάθε εκδήλωση που είχε να κάνει με ένα θρησκευτικό γεγονός. Μόλις πέρυσι ιδρύθηκε Σύλλογος Ιεροψαλτών (παρά τις πολλές προσπάθειες που είχαν τορπιλιστεί στο παρελθόν), ενώ εκτός της εκκλησιαστικής χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως, ο μόνος βυζαντινός χορός που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην πόλη είναι αυτός των «Αινούντων», μιας παρέας φίλων που εδώ και λίγα χρόνια αποφάσισαν να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά στον χώρο και να συστήσουν μια χορωδία πραγματικά υψηλών αξιώσεων με σκοπό την προβολή και την ανάδειξη του παραδοσιακού εκκλησιαστικού μέλους απαλλαγμένου από προσμείξεις ευρωπαϊκών ή ανατολίτικων στοιχείων.
Πρόσφατα πραγματοποίησαν την πρώτη τους επίσημη εμφάνιση με μια εξαιρετική πανθομολογουμένως εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο, με τίτλο: «Φώτα ολόφωτα, Παπαδιαμαντική βραδιά» και κεντρικό ομιλητή τον καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Φ. Δημητρακόπουλο. Μέσα από εκλεκτούς βυζαντινούς ύμνους, κάλαντα που έψαλε η καθηγήτρια της εθνικής μας μουσικής κ. Γ. Ψαραδέλλη, προβολή φωτεινών διαφανειών που επιμελήθηκε ο καθηγητής πληροφορικής κ. Γ. Βασιλόπουλος, τον γνήσια παπαδιαμαντικό λόγο του κ. Δημητρακόπουλου και με την παρουσίαση της εκδήλωσης από τη δημοσιογράφο κ. Δ. Ηλιοπούλου, το κοινό της πόλης άνοιξε τους πνευματικούς του ορίζοντες σε μια εκδήλωση που συζητήθηκε πολύ. Επρόκειτο για ένα πνευματικό γεγονός που θα έπρεπε όλοι όσοι έχουν σχέση με το αντικείμενο να παρακολουθήσουν (καθηγητές, φιλακόλουθοι χριστιανοί, ιεροψάλτες, κληρικοί κ.ο.κ.) για να «αναβαπτισθούν» στα «Νάματα Ιορδάνεια» του κυρ – Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
«Παρήλθεν η σκιά του νόμου…»
Ευχή όλων των πραγματικών φίλων της μουσικής (και όσων ασχολούνται με τη βυζαντινή, και όσων αρέσκονται στην ευρωπαϊκή) είναι η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική να ορθοποδήσει και στην πόλη μας και οι ιεροψάλτες να βρουν τη θέση που πραγματικά τους ανήκει. Και μια πραγματική άνθιση, σημαίνει την ίδρυση κι άλλων ακόμη χορωδιών και συλλόγων που θα καλλιεργούν και θα υπηρετούν την τέχνη ενός Κουκουζέλη, ενός Πέτρου Πελοποννησίου, ενός Ξένου Κορώνης για να επανέλθουμε στα καθ’ ημάς. Ει δυνατόν, κάθε ναός θα πρέπει να συστήσει και τη δική του ξεχωριστή χορωδία με δασκάλους τους οικείους ψάλτες, που θα μεταδίδουν τη φλόγα της μάθησης στους νεωτέρους. Γιατί ψαλτήρι με έναν και μόνο υπερήλικα συνήθως που εκδιώκει κάθε νέο άνθρωπο που πλησιάζει να τον βοηθήσει, αυτό το θλιβερό θέαμα δηλαδή που έχουμε δυστυχώς συνηθίσει να συναντούμε ακόμα και στους ναούς της Καλαμάτας, θα πρέπει επιτέλους να λάβει τέλος. Η γενιά των τελευταίων εκπροσώπων του παρελθόντος φτάνει στο τέλος της. Νέοι άνθρωποι, με όρεξη για δουλειά στο αναλόγιο προστίθενται καθημερινά. Η άνοιξη για την ψαλτική τέχνη έρχεται έστω και καθυστερημένα και στην Καλαμάτα…
Αντώνιος και Γεώργιος Σύρκας
Στα νεώτερα χρόνια η Μεσσηνία και συγκεκριμένα το χωριό Άνθεια, καυχιέται ότι γέννησε τον αείμνηστο Αντώνιο Σύρκα, διαπρεπή ιεροψάλτη καθώς και τον γιό του Γεώργιο. Για τον Αντώνιο, γράφει σχετικά ο Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής Μοσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, 2001: «Αντώνιος Σύρκας (Άνθια 1872 - Αθήνα 1974). Διαπρεπής Κωνσταντινουπολίτης μουσικοδιδάσκαλος, πρωτοψάλτης και χοράρχης. Πήρε τα πρώτα μαθήματα βυζαντινής μουσικής στην Καλαμάτα από τους Ι. Κατσαΐτη και Π. Λεοντακιανάκη. Σπούδασε στη Σχολή του Εκκλησιαστικού Μουσικού Συλλόγου Κων/πόλεως (1900-1904). Διετέλεσε πρωτοψάλτης σε Κων/πολη και Τατάουλα, Κωστάντζα, Βράιλα και Αλεξάνδρεια (1904-34). Θήτευσε αρκετά χρόνια στον Κων/νο Σταυροδρομίου (αρχικά ως λαμπαδάριος του Νηλέως Καμαράδου και αργότερα ως πρωτοψάλτης). Διετέλεσε επίσης τοποτηρητής «άρχων πρωτοψάλτης» του Πατριαρχικού Ναού. Από το 1934/35 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και επιδόθηκε στη συγγραφή μουσικών έργων και την κατάρτιση βυζ. Χορών. Δημιούργησε και μικτή χορωδία, που έψαλλε από τον γυναικωνίτη. Εξέδωσε: «Δοξαστάριον Τριωδίου», «Τα 11 εωθινά», «Θεία Λειτουργία». κ.λπ. Γνωστή σύνθεσή του είναι το «Της Μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας ζωοδότα». Με τη Χορωδία του πραγματοποίησε πολλές εμφανίσεις σε συναυλίες και από τον ΡΣ Αθηνών. Στους μαθητές του και οι: Γ. Αγγελινάρας, Κ. Λαγούρος, Θ. Μωραΐτης, Κ. Περσίδης, Π. Σουσούνης, ο γιος του Γ. Σύρκας, κ.ά.».
Σχετικά με τον Γεώργιο Σύρκα, διαβάζουμε από την ιστοσελίδα http://www.ieropsaltis.com τα πιο κάτω (σε περιληπτική απόδοση): ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΡΚΑΣ (1923 - 2003). Ο Γεώργιος Σύρκας γεννήθηκε στην Κων/πολη το 1923 και από μικρή ηλικία γαλουχήθηκε με τα νάματα της μουσικής τέχνης. Πήρε τα πρώτα μαθήματα από τον πατέρα του, στον οποίο διετέλεσε και κανονάρχης. Σε ηλικία ένδεκα ετών ήλθε στην Αθήνα και σε ηλικία δεκατριών ετών ανέλαβε το ιερό αναλόγιο του δεξιού ιεροψάλτη στον Ι.Ν. της Αγίας Γλυκερίας στο Γαλάτσι. Από τότε αρχίζει η μεγάλη ψαλτική σταδιοδρομία του Γ. Σύρκα. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανέλαβε πολλά σημαντικά αναλόγια, για να αναλάβει τέλος πρωτοψάλτης και χοράρχης το 1971 στον Ι.Ν. Αγίας Τριάδας Αμπελοκήπων όπου έψαλε μέχρι το έτος 1982 οπότε αποχώρησε της ενεργού δράσης. Έψαλλε με το ιδιάζον χαρακτηριστικό ψαλτικό ύφος των, εκτός του Πατριαρχικού Ι. Ναού, πρωτοψαλτών της γενέτειράς του, του οποίου θεωρείται ως ένας από τους λίγους γνήσιους εκπροσώπους του, αν και δεν έζησε στην Πόλη, και αναδείχτηκε ένας από τους διαπρεπέστε- ρους πρωτοψάλτες της σύγχρονης εποχής. Έχει στο ενεργητικό του πλούσια και πολυσχιδή δραστηριότητα στα ψαλτικά πράγματα, όχι μόνο της Αθήνας, αλλά και όλης της Ελλάδας με τη συμμετοχή του σε πολλούς Συλλόγους, Ιδρύματα κ.ο.κ. που αφορούσαν την προώθηση της βυζαντινής μουσικής. Διετέλεσε επί 18 χρόνια πρόεδρος της Συνοδικής Επιτροπής ακρόασης ιεροψαλτών και μέλος, επί σειρά ετών, του Δ. Σ. του ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας. Ως μέλος του Δ. Σ. και κυρίως ως πρόεδρος για πολλά χρόνια του «Πανελληνίου Συνδέσμου Ιεροψαλτών Αθήνας» επέδειξε πλούσια και καρποφόρα δράση. Δραστήριος και δημιουργικός, εργάστηκε άοκνα και αποδοτικά και από τη θέση αυτή πρόσφερε πολύτιμο έργο για τη βελτίωση της θέσης του ιεροψαλτικού κόσμου.[Πηγή: Φίλιππος Οικονόμου]».
«Κανείς δεν άγιασε στον τόπο του»…
Ένα βασικό χαρακτηριστικό και των τριών αυτών προσωπικοτήτων (δεν θα επιθυμούσα να αναφερθώ σε ζώντες σκαπανείς της ψαλτικής τέχνης στον τόπο μας, γνωρίζοντας τη φυσική σεμνότητά τους και την ανιδιοτελή προσφορά τους στην άνθιση της εκκλησιαστικής μουσικής στη Μεσσηνία) ήταν το γεγονός ότι δεν κατόρθωσαν να ευδοκιμήσουν στον γενέθλιο τόπο τους και άκμασαν εκτός!
«Καλλιτεχνικώς Προοδεύομεν…»
Τα νεώτερα χρόνια, ιδιαίτερα στην πόλη της Καλαμάτας, η πλούσια εκκλησιαστική παράδοση αυτών των σπουδαίων μουσικών, αλλά και πολλών άλλων, λησμονήθηκε. Κυριάρχησε η ευρωπαϊκή πολυφωνική μουσική στους περισσότερους ναούς, ως αποτέλεσμα της κακώς νοουμένης «προόδου» και εξευρωπαϊσμού (εκδυτικισμού δηλαδή) που έπρεπε να υποστεί η χώρα.
Πολύτιμα στοιχεία για τη συγκεκριμένη περίοδο, μπορεί να αντλήσει κανείς από το εξαιρετικά ενδιαφέρον πόνημα του συμπατριώτη μας εθνομουσικολόγου κ. Ιωάννη Πλεμμένου, διδάσκοντος στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το βιβλίο αυτό, που έχει τυπωθεί σε μια ιδιαίτερα καλαίσθητη έκδοση που επιμελήθηκαν οι καλαματιανές εκδόσεις «Έλυτρον», έχει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Καλλιτεχνικώς Προοδεύομεν…» και μελετά μέσα από το παράδειγμα της Καλαμάτας, τη διείσδυση της ευρωπαϊκής μουσικής στην ευρύτερη ελληνική επαρχία.
Ήταν τόση η ζέση πολλών εκπροσώπων της ανερχόμενης τότε αστικής τάξης της πόλης, που δημοσίευαν στις τοπικές εφημερίδες κείμενα, τασσόμενοι αναφανδόν υπέρ της τετραφωνικής μουσικής στους ναούς. Διαβάζουμε στη σελ. 231 του προαναφερθέντος βιβλίου: «Η μόδα της τετραφωνίας έγινε μάλιστα για ορισμένους εμμονή, όπως μπορούμε να αντιληφθούμε από επιφυλλιδογράφο της εποχής, που ακούγοντας ένα μεσημέρι τις “μελωδικώτατες” και “μελίρρητες” καμπάνες της Υπαπαντής πίστεψε ότι “απετέλουν βυζαντινήν τετραφωνίαν…και μοι εφαίνετο ότι ευρισκόμην επί της δόξης της Αγίας Σοφίας, ότι ήκουον εν τετραφωνία τους κώδωνάς της κρουομένους” («Ευνομία» 7/4/1896, σ. 2)».
Ατυχώς η μόδα αυτή δεν φαίνεται να ξεπεράστηκε ούτε τα χρόνια που ακολούθησαν. Παρά τη δραστηριοποίηση της λεγόμενης γενιάς του ’30 στα πνευματικά δρώμενα του τόπου, παρά τις άοκνες προσπάθειες μορφών της ψαλτικής τέχνης όπως ο Σίμων Καράς ή ο Θρασύβουλος Στανίτσας, η Καλαμάτα επέμεινε ευρωπαϊκά.
«Αινούντες»
Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται ως τις μέρες μας από την ύπαρξη τετράφωνης ευρωπαϊκής χορωδίας στον μητροπολιτικό ναό της Υπαπαντής (με πολλά αξιόλογα μέλη και εξαιρετικές φωνές, ιδιαίτερα στο παρελθόν), αλλά και από την καχεκτική εκπροσώπηση των ιεροψαλτών της Καλαμάτας σε κάθε εκδήλωση που είχε να κάνει με ένα θρησκευτικό γεγονός. Μόλις πέρυσι ιδρύθηκε Σύλλογος Ιεροψαλτών (παρά τις πολλές προσπάθειες που είχαν τορπιλιστεί στο παρελθόν), ενώ εκτός της εκκλησιαστικής χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως, ο μόνος βυζαντινός χορός που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην πόλη είναι αυτός των «Αινούντων», μιας παρέας φίλων που εδώ και λίγα χρόνια αποφάσισαν να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά στον χώρο και να συστήσουν μια χορωδία πραγματικά υψηλών αξιώσεων με σκοπό την προβολή και την ανάδειξη του παραδοσιακού εκκλησιαστικού μέλους απαλλαγμένου από προσμείξεις ευρωπαϊκών ή ανατολίτικων στοιχείων.
Πρόσφατα πραγματοποίησαν την πρώτη τους επίσημη εμφάνιση με μια εξαιρετική πανθομολογουμένως εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο, με τίτλο: «Φώτα ολόφωτα, Παπαδιαμαντική βραδιά» και κεντρικό ομιλητή τον καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Φ. Δημητρακόπουλο. Μέσα από εκλεκτούς βυζαντινούς ύμνους, κάλαντα που έψαλε η καθηγήτρια της εθνικής μας μουσικής κ. Γ. Ψαραδέλλη, προβολή φωτεινών διαφανειών που επιμελήθηκε ο καθηγητής πληροφορικής κ. Γ. Βασιλόπουλος, τον γνήσια παπαδιαμαντικό λόγο του κ. Δημητρακόπουλου και με την παρουσίαση της εκδήλωσης από τη δημοσιογράφο κ. Δ. Ηλιοπούλου, το κοινό της πόλης άνοιξε τους πνευματικούς του ορίζοντες σε μια εκδήλωση που συζητήθηκε πολύ. Επρόκειτο για ένα πνευματικό γεγονός που θα έπρεπε όλοι όσοι έχουν σχέση με το αντικείμενο να παρακολουθήσουν (καθηγητές, φιλακόλουθοι χριστιανοί, ιεροψάλτες, κληρικοί κ.ο.κ.) για να «αναβαπτισθούν» στα «Νάματα Ιορδάνεια» του κυρ – Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
«Παρήλθεν η σκιά του νόμου…»
Ευχή όλων των πραγματικών φίλων της μουσικής (και όσων ασχολούνται με τη βυζαντινή, και όσων αρέσκονται στην ευρωπαϊκή) είναι η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική να ορθοποδήσει και στην πόλη μας και οι ιεροψάλτες να βρουν τη θέση που πραγματικά τους ανήκει. Και μια πραγματική άνθιση, σημαίνει την ίδρυση κι άλλων ακόμη χορωδιών και συλλόγων που θα καλλιεργούν και θα υπηρετούν την τέχνη ενός Κουκουζέλη, ενός Πέτρου Πελοποννησίου, ενός Ξένου Κορώνης για να επανέλθουμε στα καθ’ ημάς. Ει δυνατόν, κάθε ναός θα πρέπει να συστήσει και τη δική του ξεχωριστή χορωδία με δασκάλους τους οικείους ψάλτες, που θα μεταδίδουν τη φλόγα της μάθησης στους νεωτέρους. Γιατί ψαλτήρι με έναν και μόνο υπερήλικα συνήθως που εκδιώκει κάθε νέο άνθρωπο που πλησιάζει να τον βοηθήσει, αυτό το θλιβερό θέαμα δηλαδή που έχουμε δυστυχώς συνηθίσει να συναντούμε ακόμα και στους ναούς της Καλαμάτας, θα πρέπει επιτέλους να λάβει τέλος. Η γενιά των τελευταίων εκπροσώπων του παρελθόντος φτάνει στο τέλος της. Νέοι άνθρωποι, με όρεξη για δουλειά στο αναλόγιο προστίθενται καθημερινά. Η άνοιξη για την ψαλτική τέχνη έρχεται έστω και καθυστερημένα και στην Καλαμάτα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου