Παρασκευή 6 Μαρτίου 2009

«Όλα είναι θέμα παιδείας…»

Έχουμε συνηθίσει να λέμε πως «όλα είναι θέμα παιδείας». Από το πώς θα σταθούμε, μέχρι το πώς θα μιλήσουμε, πώς θα συμπεριφερθούμε στον εαυτό μας και στους άλλους…
Γι’ αυτό ίσως και οι τρόποι με τους οποίους συμπεριφέρεται κάθε λαός, αντανακλούν και την παιδεία που έχει επιλέξει.
Κάποιοι ενδέχεται να θεωρήσουν ως παιδεία την εκπαίδευση που προσφέρει η πολιτεία στους νέους ανθρώπους και η οποία ξεκινά από το Νηπιαγωγείο και ολοκληρώνεται στο Πανεπιστήμιο. Οπωσδήποτε η εκπαίδευση είναι ένας βασικός πυλώνας της παιδείας, αλλά όχι κι ο μοναδικός. Υπάρχουν κι άλλοι που ίσως παραβλέπουμε: Η πολιτεία, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι καλλιτέχνες, αλλά και ο βασικότερος, η οικογένεια (στην Ελλάδα και η θρησκευτική πίστη). Εσχάτως στους πυλώνες που προσφέρουν παιδεία θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα Μ.Μ.Ε. όσο κι αν αυτό ενοχλεί ορισμένους!
Για να μπορούμε δηλαδή να πούμε πως ένας άνθρωπος, ένας πολίτης, έλαβε παιδεία, θα πρέπει να έχει στηριχθεί σε όλους τους πυλώνες που επισημάναμε πριν και όχι μόνο στην εκπαίδευση.
Γιατί όμως αποτελεί κοινό τόπο πως σε αυτή τη χώρα απουσιάζει η παιδεία από ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού; Φταίει μόνο η εκπαίδευση που λαμβάνουμε στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο;
Τα παραδείγματα από τη γενικότερη έλλειψη παιδείας που μας χαρακτηρίζει, είναι αμέτρητα: από το παιδί που πηγαίνει στο σχολείο και βρίζει σκαιότατα μπροστά στον δάσκαλο ή τον καθηγητή του ατιμωρητί, έως τον φοιτητή που ζώνεται τα άρματα του «αγώνα» και με πρώτη ευκαιρία καταλαμβάνει αναίτια το πανεπιστήμιό του, έως τον επαγγελματία που συμπεριφέρεται αγενέστατα στον πελάτη, τον δημόσιο υπάλληλο που αντιμετωπίζει τον συνάνθρωπό του σαν σκουπίδι, τον κληρικό που βλέπει τον πιστό ως παχιά αγελάδα που θα τρέφει διηνεκώς τις μωροφιλοδοξίες του, τον πολιτικό που θεωρεί τον λαό υποτελή του και ο κατάλογος δεν λέει να σταματήσει…

Για όλα φταίνε οι άλλοι…
Κατ’ έθιμον εδώ στην Ελλάδα, έχουμε το συνήθειο να φορτώνουμε στους άλλους αμαρτίες δικές μας, απαλλάσσοντας πάντοτε τον εαυτό μας από κάθε ευθύνη. Οι γονείς αποδίδουν τις ευθύνες στους δασκάλους («Μα, δεν μαθαίνουν επιτέλους τρόπους στα παιδιά μας τα σημερινά σχολεία;»). Το ίδιο φυσικά κάνουν και οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων («Τι περιμένεις; Έρχονται τα κακομαθημένα στο σχολείο και οι γονείς περιμένουν να γίνει το θαύμα και να μεταμορφωθούν σε αγγελάκια…»). Για τους πνευματικούς ανθρώπους και τους καλλιτέχνες, ούτε λόγος: αυτοί κοιμούνται μακαρίως τον ύπνο του δικαίου (;). Στον ίδιο ρόλο περιορίζεται και η πλειοψηφία του κλήρου: αποδοκιμάζει από άμβωνος (ex cathedra) τον σημερινό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς των νεοελλήνων, διεκτραγωδώντας απλά την κατάσταση. Το ίδιο αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό ισχύει και για τα Μ.Μ.Ε. και ιδιαίτερα για την τηλεόραση: κι αυτή με τη σειρά της κατακεραυνώνει όλους τους προηγούμενους, αφαιρώντας το δικό της μερίδιο ευθύνης για την όλη κατάσταση.
Οικογένεια
Η οικογένεια, για να ασχοληθούμε με τον βασικότερο πυλώνα όπως τον χαρακτηρίσαμε της παιδείας, πάσχει εδώ και καιρό. Πάνω από τις μισές πλέον βρίσκονται μπροστά στο φάσμα του χωρισμού ή έστω της απλής συγκατοίκησης χωρίς τίποτα να δένει το ζευγάρι. Τα παιδιά έχουν καταντήσει «εμπόδια» στην καριέρα (ιδίως των γυναικών) και γι’ αυτόν τον λόγο συνήθως «παρκάρονται» σε πρόθυμους παππούδες και γιαγιάδες ή νταντάδες από την αλλοδαπήν! Τι παιδεία λοιπόν να διδάξει η σύγχρονη οικογένεια στα νέα μέλη της;

Εκπαίδευση
Το ίδιο συμβαίνει και στην εκπαίδευση. Δάσκαλοι δίχως οράματα, με τον νου στο χρήμα (αλήθεια, οι παλιότεροι εκπαιδευτικοί έπαιρναν μεγαλύτερους μισθούς;) και στο πότε θα δραπετεύσουν από τον ασφυκτικό χώρο της τάξης που έχει πια μετεξελιχθεί σε μαρτύριο! Το κάπνισμα από τους μαθητές απαγορεύεται μεν, δεν τιμωρείται δε (οποία ασυμφωνία!), ενώ οι βαθμοί ρέουν αφειδώς ακόμα και σε πνευματικά υπολοιπόμενα παιδιά! Όποιος «τολμήσει» να πλησιάσει την αντικειμενική κρίση στους βαθμούς που σκέπτεται να βάλει, θα κληθεί στο γραφείο του Διευθυντή να νουθετηθεί, κι αν επιμένει πολύ θα ξεκινήσει η πίεση μέσω των υπολοίπων συναδέλφων, μέσω των γνωστών και φίλων, μέσω υψηλά ισταμένων προσώπων που ίσως να κατέχουν ακόμα και βουλευτικό αξίωμα! Οι μαθητές μπορούν να απουσιάζουν όποτε επιθυμούν και όσο επιθυμούν: το όριο είναι μεν 50 δικαιολογημένες συν 50 αδικαιολόγητες (αυτές ποτέ δεν τις κατάλαβα: είναι σαν να λέμε στα παιδιά να κάνουν κοπάνες από το σχολείο, αλλά όχι πολλές), αλλά ο νομοθέτης προσθέτει και μια σειρά άλλων ευεργετημάτων για τους «κοπανατζήδες» που τους επιτρέπει να λείπουν για διπλάσιο σχεδόν χρόνο απ’ όσον δικαιολογεί επίσημα! Εν τω μεταξύ, η αυθάδεια και η απρέπεια θεωρούνται πλέον «μαγκιά» στα σχολεία, τόσο, που οι καθηγητές την έχουν συνηθίσει πλέον και δεν την τιμωρούν! Για να τιμωρηθεί ένας μαθητής σήμερα, θα πρέπει να το θέλει ο ίδιος, αφού πάντοτε θα έχει υποστηρικτές τους γονείς και μια ομάδα «προοδευτικών» καθηγητών, που θα του χαϊδεύουν τα αυτάκια του διαρκώς…

«Καθηγητής» Χριστινάκης…
Κι αφού ο νέος θα φύγει από την οικογένειά του και από το σχολείο απαίδευτος, θα πάει και στο «Πανεπιζήμιο» για να λάβει την «εξαιρετικού» επιπέδου μόρφωση από «διεθνούς φήμης» καθηγητές που έχουν λάβει την έδρα τους με τον πλέον «αξιοκρατικό» τρόπο…Για να καταλάβετε τι εννοώ, θα σας παρουσιάσω ένα μήνυμα που έλαβα από έναν φίλο της στήλης προχθές μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail): «Στο τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κοσμήτωρ είναι η Ελένη Χριστινάκη, καθηγητής ο Παναγιώτης Χριστινάκης. Από κει και πέρα παρακολουθήστε την πορεία της οικογένειας: Η κόρη Ειρήνη Χριστινάκη έλαβε διδακτορικό τον Αύγουστο του 2004 από τον πατέρα της Παναγιώτη Χριστινάκη, τότε Πρόεδρο του Τμήματος που ήταν επιβλέπων του διδακτορικού της, έχοντας αποτύχει στις προσπάθειές της για διδακτορικό στη Νομική Αθηνών και στη Νομική Θράκης. Σε λίγους μήνες εκλέγεται... κατ’ ευθείαν επίκουρη καθηγήτρια, παρακάμπτοντας τον νόμο που απαιτεί κάποια χρόνια διδασκαλίας σε ΑΕΙ μετά την απόκτηση του διδακτορικού. Χαρακτηρίστηκε διεθνούς κύρους επιστήμων (!!!) και, άκουσον-άκουσον, μέσα σε τρία χρόνια το 2008 σε ηλικία 35 ετών (!) γίνεται τακτική ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ(!!!), παρακάμπτοντας πάλι τον νόμο. Στη συνέχεια ο γαμπρός Χριστινάκη, Αθανάσιος Γλάρος και σύζυγος της Ειρήνης Χριστινάκη εκλέγεται επίκουρος καθηγητής στο ίδιο Τμήμα. Ο αδελφός του γαμπρού Χριστινάκη, Γεώργιος Γλάρος ετοιμάζεται και αυτός για άλλη θέση στο ίδιο Τμήμα. Η άλλη κόρη του Χριστινάκη, Όλγα Χριστινάκη, ετοιμάζεται και αυτή για τη Σχολή και πήρε θέμα διδακτορικού με επιβλέπουσα την αδελφή της, Ειρήνη Χριστινάκη. Ο άλλος γιος Χριστινάκη, Επαμεινώνδας Χριστινάκης, πτυχιούχος Παιδαγωγικής Ακαδημίας, δάσκαλος στην Κύπρο, χωρίς πτυχίο Θεολογίας και χωρίς μεταπτυχιακό τίτλο που είναι απαραίτητος, γίνεται και αυτός υποψήφιος διδάκτωρ και στην επιβλέπουσα επιτροπή ορίζεται πάλι ο καθηγητής Χριστινάκης».
Αφού τελειώσαμε (;) με τα έργα και τις ημέρες της «δυναστείας» Χριστινάκη, ας επανέλθουμε στα της παιδείας: Ο νέος ολοκληρώνοντας (αν γίνει αυτό το θαύμα ποτέ λόγω των καταλήψεων…) τις σπουδές του παρά τω κυρίω Χριστινάκη ή όπως αλλιώς θα λέγεται ο λαμπρός μέντοράς του, βγαίνει πλέον στον στίβο της ζωής: Θα ψάξει για εργασία, αλλά θα του την παίρνουν τα «Χριστινάκια»…Θα προσπαθήσει να απευθυνθεί στην υπεύθυνη κυβέρνησή του, αλλά θα διαπιστώσει πως μόνο «κουμπάροι» χωράνε εκεί…Θα ρίξει μια ματιά στην «πνευματική» ηγεσία του τόπου, αλλά δεν θα τη βρει πουθενά…Θα καταφύγει στα Μ.Μ.Ε. και θα ντραπεί για το κατάντημά τους…Θα προστρέξει στην επίσημη Εκκλησία, αλλά θα βρει τους εκπροσώπους της να τρώγονται μεταξύ τους για το ποιος φοράει την πιο φανταχτερή και την πιο πλούσια στολή…
Από πού λοιπόν να λάβουν οι νέοι σήμερα παιδεία; Από τους ανύπαρκτους γονείς; Από τους «Χριστινάκηδες»; Από τους «κουμπάρους»; Από τους υπνώττοντες «πνευματικούς» ανθρώπους; Από τους «μιντιανθρώπους»; Από τους «Εφραίμ»; Από ποιους; Είναι τυχαία η συμπεριφορά που έχουν σήμερα οι νέοι; Είναι τυχαία η παιδεία που λαμβάνει η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της;

Ο ρόλος της οικονομικής κρίσης…
Η οικονομική κρίση που μαστίζει ολόκληρο τον κόσμο και έρχεται σιγά-σιγά και στη χώρα μας, μπορεί – υπό προϋποθέσεις – να αποτελέσει το έναυσμα για μια πορεία προς τα εμπρός: Φτάνει να ανασκουμπωθούμε όλοι μας: γονείς, εκπαιδευτικοί, πολιτικοί, πνευματικοί άνθρωποι, δημοσιογράφοι, κλήρος, όσοι γενικότερα μπορούν να συμβάλουν στην ανόρθωση αυτού του τόπου. Η πλούσια κληρονομιά μας, όταν δεν την πετάμε στον κάλαθο των αχρήστων, έχει πολλά να μας διδάξει και να μας ενισχύσει σ’ αυτή την προσπάθεια. Αρκεί να το θελήσουμε. Το θέλουμε όμως;

Δεν υπάρχουν σχόλια: